“Bij sommige kankervormen speelt obesitas een belangrijkere rol in het ontstaan dan roken. Bij darm- en nierkanker is overgewicht zelfs oorzaak nummer een”, aldus prof. dr. Liesbeth van Rossum, verbonden aan het Centrum Gezond Gewicht van het Erasmus MC in Rotterdam, onlangs in het tv-programma 1Vandaag.
Van Rossum baseert haar uitspraken op gegevens uit een recente studie van de stichting Cancer Research UK. Onderzoek heeft aangetoond dat vetcellen hormonen aanmaken die overmatige celdeling kunnen activeren en, net als bij roken, schade kunnen veroorzaken die op de lange duur een extra risico vormt voor het ontstaan van kanker. Ook zijn er aanwijzingen dat overgewicht in het lichaam een continue staat van ontsteking initieert waardoor kwaadaardige celgroei ook kan worden gestimuleerd. Verder is de kans om opnieuw kanker te krijgen na behandeling vele malen groter bij obese patiënten. Een klein voorbeeld: van de jaarlijks 42.000 gevallen van darmkanker konden er 4.800 worden teruggeleid op overgewicht, tegenover 2.900 op roken.
Het is inmiddels wel algemeen bekend dat overgewicht hand in hand gaat met een breed scala aan aandoeningen zoals diabetes, gewrichtsproblemen, verhoogde bloeddruk en hart- en vaatziekten. Een groot aantal mensen met obesitas gaat daar zo onder gebukt dat het ook leidt tot depressie en psychosociale problematiek. En dit terwijl ‘dik zijn en blijven’ niet altijd het resultaat is van een ongezond eetpatroon en/of te weinig beweging. Ook bijvoorbeeld chronische stress, medicijngebruik, hormonale veranderingen en slaaptekort kunnen een rol spelen bij gewichtstoename.
Wetenschappers hebben inmiddels 13 typen kanker geïdentificeerd waarbij obesitas een belangrijke rol speelt. Het achterliggende mechanisme is nog niet helemaal duidelijk en daarom is verder onderzoek heel belangrijk. Zeker nu ongeveer 30% van de wereldbevolking en ruim 50% van alle Nederlanders van 18 jaar en ouder te kampen hebben met overgewicht (waarvan 15% morbide obesitas).
(HH)