Inflammatoire darmziekten (IBD), waaronder de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa, zijn chronische aandoeningen van het maagdarmstelsel, waarbij periodes van ontsteking afgewisseld worden met periodes van remissie. In haar proefschrift ‘The gut microbiota and inflammatory bowel disease – From exploration to clinical translation’ heeft Valerie Collij de rol van de darmflora bij dergelijke aandoeningen onderzocht. Op 3 februari is zij gepromoveerd aan de Rijksuniversiteit Groningen.
In Nederland hebben ruim 90.000 mensen IBD en hiervan heeft iets meer dan de helft colitis ulcerosa. Jaarlijks krijgen naar schatting 1.500 mensen de diagnose colitis ulcerosa en 1.000 mensen de diagnose ziekte van Crohn.
Tot nu toe zijn er weinig factoren of biomarkers bekend die per patiënt kunnen voorspellen hoe het ziektebeloop zal zijn en hoe de patiënt zal reageren op specifieke medicatie. Derhalve is het instellen van de juiste behandeling voor individuele IBD-patiënten een grote uitdaging.
Allereerst heeft Collij met behulp van de DNA-sequencing techniek ‘metagenomic sequencing’ onderzocht welke bacteriën en metabole functies verband houden met IBD. Daarbij werd duidelijk dat met name de locatie van de ontsteking van invloed is op veranderingen in de darmflora. Ook is gebleken dat de darmflora kan worden gebruikt om onderscheid te maken tussen IBD en patiënten bij wie maagdarmklachten aanwezig zijn zonder aantoonbare ontsteking, zoals bij patiënten met PDS.
Vervolgens is de invloed van medicatie op de darmflora onderzocht. Hierbij werd aangetoond dat met name antibiotica, laxeermiddelen, maagzuurremmers (protonpompremmers) en het anti-diabetesmedicijn metformine een grote invloed op de darmflora hebben. Tevens kwam naar voren dat de darmflora potentie heeft om de respons op de biological vedolizumab (biologisch medicijn dat afweer- en ontstekingsreacties in de darmen remt) bij IBD-patiënten te voorspellen.
Deze bevindingen dragen bij tot het ontrafelen van de rol van de darmflora in IBD en ook om de klinische vertaalslag te maken door de darmflora te gebruiken in de diagnostiek, monitoring en behandeling van IBD.
Bron: Persbericht Rijksuniversiteit Groningen, januari 2021.