Schimmel: de meesten van ons zullen in eerste instantie denken aan zwart uitgeslagen voegen in de badkamer of een vergeten groen uitgeslagen boterham achter in de broodtrommel. Maar er valt meer over te vertellen.
De wetenschappelijke naam voor schimmels of zwammen is fungi: ze zijn ouder dan planten, ouder dan dinosaurussen en ouder dan de mens. Ze leven om ons heen, ze leven op ons en zelfs in ons. En sommige kunnen levensreddend zijn. Bij toeval ontdekte Alexander Fleming in 1928 dat de schimmel Penicillium chrysogenum (oorspronkelijk Penicillium notatum) een bacteriedodende stof kon afscheiden, die door hem penicilline werd genoemd.
Het grootste levende organisme op onze planeet is ook een schimmel: een zogenaamde honingschimmel in de Blue Mountains in Oregon (VS) met een oppervlak ter grootte van maar liefst 1.665 voetbalvelden (ca. 9,6 km2) en een geschatte leeftijd van 2.400 jaar. Dit netwerk van schimmeldraden (mycelium) bevindt zich grotendeels ondergronds. De bovengrondse vruchten van een schimmel zijn paddenstoelen en nu komen beelden van de herfst en een lekkere kom champignonsoep in ons op.
Paddenstoelen zijn niet alleen lekker maar ook een superfood, hoewel je de giftige soorten beter links kunt laten liggen. Het zijn grote leveranciers van vitaminen en andere micronutriënten en al tientallen jaren wordt veel onderzoek gedaan naar de gezondheidsbevorderende aspecten ervan. Sinds 1978 is het aanbod in de winkels verdertigvoudigd en de paddenstoel wordt ook steeds populairder als vleesvervanger.
Mensen hebben een superpower: hun immuunsysteem dat 24/7 bezig is indringers en ziekteverwekkers af te weren die binnengedrongen zijn. De paddenstoel kan een geweldige bondgenoot zijn in deze strijd. Zo bevat de Japanse paddenstoel shiitake de bèta-1,3 D-glucaan lentinan die diverse afweermechanismen stimuleert. Lentinan vergroot de weerstand tegen meerdere vormen van kanker en verbetert de immuunfunctie van kankerpatiënten door het activeren van Natural Killer (NK)-cellen, cytotoxische macrofagen, T-helpercellen en T-cel differentiatie.
Een polysaccharide uit de paddenstoel maitake (D-fractie) zorgt in-vitro voor een enorme vergroting van de antivirale werking van interferon α-2b tegen het hepatitis B-virus. D-fractie heeft ook een immuunstimulerende en antineoplastische werking. Andere maitake-bestanddelen, waaronder ergosterol, beschikken over antioxidant eigenschappen en werken ontstekingsremmend en pijnstillend. Een specifiek eiwit uit de paddenstoel (GFAHP) blijkt het human herpesvirus 1 (HSV-1) te remmen.
Uit meerdere onderzoeken is gebleken dat ook de paddenstoel reishi de aangeboren, humorale en cellulaire immuniteit kan verbeteren, zowel in-vivo als in-vitro. Polysacchariden uit de reishi hebben onder andere een gunstig effect op de activiteit van B- en T-lymfocyten, dendritische cellen, macrofagen en NK-cellen. In een Indiaas onderzoek met 25 hiv-patiënten zorgde reishi-suppletie voor een stabilisering van de virusbelasting en zou zodoende het risico op de progressie van hiv naar aids kunnen verminderen.
(HH)
Bron: Chu W: Shiitake happens: Mushrooms to play keyrole in immunity nutrition and health, concludes report; NutraIngredients.com, 12 aug. 2021.