Berberine

Berberine is een quaternair ammoniumzout uit de groep isoquinoline alkaloïden (2,3-methyleendioxy-9,10-dimethoxyprotoberberine chloride). Het heeft een gele kleur en een bittere smaak. De alkaloïde wordt aangetroffen in de wortels, wortelstok en schors van diverse medicinale planten en kruiden, waaronder de Canadese geelwortel (Hydrastis canadensis), mahonie (Berberis aquifolium), zuurbes (Berberis vulgaris), boomkurkuma (Berberis aristata) en stinkende gouwe (Chelidonium majus). [1, 2, 3] In de traditionele Chinese geneeskunde en Ayurveda worden planten met een hoog gehalte aan berberine al duizenden jaren medicinaal gebruikt. [4] De effecten van berberine op de bloedsuikerspiegel en het cholesterolniveau zijn het meeste onderzocht. Daarnaast zijn er aanwijzingen van een therapeutische effect van berberine bij verschillende chronische aandoeningen, waaronder hypertensie, maag-darm aandoeningen, leververvetting en kanker. [5, 6]

Metabool syndroom
Berberine heeft een gunstige invloed op meerdere aspecten van het metabool syndroom. Bij het metabool syndroom is er sprake van een grote buikomtrek in combinatie met twee of meer van de volgende klachten: een verhoogde bloedsuikerspiegel (of type II-diabetes), verhoogd triglyceridengehalte, verlaagd HDL-cholesterol en hoge bloeddruk. Het effect van berberine werd onderzocht in een meta-analyse van 27 klinische studies (in totaal 2.569 patiënten). Hieruit bleek dat suppletie met berberine de plasmawaardes van zowel bloedglucose als cholesterol en de bloeddruk verlaagt. [7]

Bloedsuikerspiegel en type II-diabetes
De antidiabetes-eigenschappen van berberine werden eind vorige eeuw voor het eerst vastgesteld in onderzoek. [8] Sindsdien is dit effect in verschillende klinische studies onderzocht. Een meta-analyse van deze studies vond dat berberine het nuchter plasmaglucose met 0.54 mmol/l, het postprandiale plasmaglucose met 0,94 mmol/l en het HbA1c (geglyceerd hemoglobine, een maat voor de gemiddelde bloedsuikerspiegel in de afgelopen weken) met 0,54 mmol/l verlaagt. In deze meta-analyse werden de gegevens van 2.313 patiënten met type II-diabetes meegenomen. Het effect op de nuchtere glucosewaardes was het duidelijkst bij doses tussen de 1,5–2,0 g/dag, het effect op postprandiale glucosewaardes bij doses tussen de 0,3 en 2,0 en het effect op HbA1c bij doses tot 1,5 g/dag. [9] In een andere meta-analyse waarin de gegevens van 2.569 patiënten werden meegenomen werd geconcludeerd dat het effect van berberine op de bloedsuikerregulatie niet significant verschilde van het effect van standaardmedicatie (zoals metformine). Wanneer berberine in combinatie met leefstijlaanpassingen of medicatie werd gebruikt was het hypoglycemische effect het sterkst. [7, 9]

Onderliggend mechanisme
Wat betreft het onderliggend mechanisme van het effect van berberine op de glucosespiegel zijn er verschillende mechanismes gesuggereerd. Ten eerste remt berberine in de dunne darm het enzym α-glucosidase, wat een ander onderliggend mechanisme van het effect op de bloedsuikerspiegel is. [10] Zo zijn er aanwijzingen dat berberine de aanmaak van glucose in de lever remt en gelijktijdig de afbraak van glucose stimuleert. Daarnaast lijkt berberine niet alleen de gevoeligheid voor insuline te kunnen verhogen [8], maar ook de afgifte van insuline in reactie op een hoge glucosespiegel te kunnen stimuleren. [11] Ook beschermt berberine de functie en integriteit van de eilandjes van Langerhans en activeert het AMPK (AMP-geactiveerde proteïne kinase). [8] Ook kan berberine de bloedsuikerspiegel beïnvloeden via een effect op glucagon-like peptide (GLP)-1 en het beïnvloeden van het darmmicrobioom.

Glucagon-like peptide (GLP)-1
GLP-1 is een eiwithormoon dat wordt geproduceerd door de entero-endocriene L-cellen in de darm als reactie op een maaltijd. GLP-1 remt de maaglediging, eetlust en glucagonproductie. Daarnaast verbetert het de insulinegevoeligheid. Bij mensen met insulineresistentie en type II-diabetes is de productie van GLP-1 door een maaltijd verminderd, maar blijft de werking van GLP-1 wel behouden. [12] GLP-1 agonisten worden dan ook gebruikt als medicatie bij de behandeling van type II-diabetes. [13]
In dierstudies is gevonden dat berberine de aanmaak en secretie van GLP-1 stimuleert. [14, 15] Dit proces wordt gemedieerd door de bittere smaakreceptor TAS2R38 op endocriene cellen in de darm. [16, 17] Daarnaast remt berberine het enzym dipeptidyl peptidase 4 (DPP-4). [18, 19] Dit enzym breekt GLP-1 af waardoor remming hiervan het effect van GLP-1 versterkt. [12]

Darmmicrobioom
In verschillende dierstudies is een effect van berberine op de samenstelling van het darmmicrobioom gevonden. [11, 20, 21] Zo is in een onderzoek met ratten vastgesteld dat berberine de diversiteit en omvang van het darmmicrobioom vergroot. De relatieve overvloed van Bacteroïdetes– en Lactobacillus-stammen nam toe, terwijl de Proteobacteria– en Verrucomicrobia-stammen in omvang afnamen. Tevens zorgde berberine voor een afname van aromatische aminozuren, waaronder, tyrosine, tryptofaan en fenylalanine, zowel in de stofwisselingsproducten in de darm als in het serum. [11] Het verband met de darmbacteriën werd ook bevestigd in een klinische studie met type II-diabetespatiënten. Hierin werd aangetoond dat berberine de omzetting van deoxycholzuur door de Ruminococcus bromii bacterie in de darm remt en dat dit zorgt voor een hypoglycemisch effect. [20] Vanuit de darm heeft berberine ook een effect op inflammatie. Zo werd in een dierstudie type II-diabetes nagebootst in ratten. Berberine verminderde hier de mRNA-expressie van interleukine (IL)-1β, IL-4, IL-10, macrophage migration inhibitory factor (MIF) en tumornecrosefactor (TNF)-α. Daarnaast voorkwam het verhoogde permeabiliteit van de darmwand. [22]

Hypercholesterolemie
Ook het effect van berberine op cholesterolwaardes is onderzocht in een meta-analyse van gerandomiseerde klinische studies. De combinatie van berberine met leefstijlinterventies of lipiden verlagende medicatie verlaagt de waardes van het totale cholesterol en het LDL-cholesterol verder dan alleen leefstijlinterventies of medicatie. Ook werd het HDL-cholesterol verder verhoogd wanneer ook berberine werd gebruikt. Het effect van berberine alleen was vergelijkbaar met het effect van medicatie wat betreft het verlagen van het totale en LDL-cholesterol (geen statistisch verschil). In vergelijking tot standaard medicatie had berberine zelfs een beter effect wat betreft het verlagen triglyceriden en HDL-cholesterol. [7] Sindsdien is in een gerandomiseerde dubbelblinde placebogecontroleerde studie het effect verder onderzocht. Hier deden in totaal 84 mannen aan mee. Na 12 weken verlaagde suppletie, bestaande uit tweemaal daags 500 mg berberine, het totale cholesterol (-0,39 mmol/L) en HDL-cholesterol (-0,07 mmol/L). [16] In een andere studie waarbij een dosis van 1.000 mg berberine per dag werd gebruikt daalden de triglyceriden- (-0,9 mmol/l), totaalcholesterol- (-0,96 mmol/l) en LDL-cholesterolwaarden (-0,78 mmol/l) nog meer. [9] Wanneer berberine wordt gecombineerd met standaard medicatie zoals simvastatine wordt het LDL-cholesterol verder verlaagd, vergeleken met behandeling met een van de twee. In een dierstudie verlaagde de combinatietherapie ook significant de opslag van vet in de lever. [23] Verder bleek uit een klinische studie met 60 gezonde vrijwilligers dat co-administratie van berberine met ofwel simvastatine ofwel fenofibraat niet leidt tot bijwerkingen. [24]

Onderliggend mechanisme
Het onderliggend mechanisme achter deze effecten hangt samen met de expressie van de LDL-receptor. Deze receptor reguleert de opname van cholesterolrijk LDL in de cel. In-vitro studies en dierstudies laten zien dat de expressie van deze receptor toeneemt bij blootstelling aan berberine. [23, 18]

Hypertensie
Daarnaast zijn er studies die een bloeddrukverlagend effect van berberine laten zien. Zo onderzocht een meta-analyse van 27 klinische studies suppletie in combinatie met leefstijlverandering of bloeddrukverlagende medicatie. In beide gevallen verlaagde de combinatie met berberine de bloeddruk verder dan wanneer alleen leefstijlverandering of medicatie werd toegepast. [7] Een recentere meta-analyse vergeleek het effect van berberine op de bloeddruk met amlodipine en metformine. Berberine verlaagde de systolische bloeddruk met 11.87 mmHg. Dit was meer dan metformine, maar niet meer dan amlodipine. [25] Veel studies die het effect van berberine op de bloeddruk onderzochten, zijn echter van beperkte kwaliteit in hun opzet. [7, 25]

Gewichtsbeheersing
Verschillende studies hebben gekeken naar het effect van berberine op gewichtsregulatie. De resultaten hiervan zijn echter nog niet eenduidig. Zo werd bij patiënten die leden aan schizofrenie een gewichtsafname (-1,10 kg) gevonden na 8 weken suppletie met 900 mg berberine per dag. Bij de controlegroep in dit onderzoek werd over diezelfde periode juist een gewichtstoename gevonden. De afname in gewicht was gecorreleerd aan een afname in leptine. [26] Een effect op het gewicht kan worden verklaard doordat berberine de adipogenese en lipogenese remt. [27] Daarnaast is in muizen ook aangetoond dat berberine de thermogenese in zowel bruine als witte vetcellen verhoogt, wat verder kan bijdragen aan gewichtsafname. [28] Er zijn echter ook studies waarin geen verandering in BMI of heup-taille ratio werd gevonden. [16]

PCOS
Aangezien berberine de insulinegevoeligheid verbetert kan deze alkaloïde mogelijk ook met succes worden ingezet bij polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS). In een studie kregen 89 PCOS-patiënten naast het medicijn cyproteronacetaat (hormoonpreparaat dat de werking van mannelijke geslachtshormonen tegengaat) driemaal daags 500 mg berberine of driemaal daag 500 mg metformine of een placebo. Na 3 maanden waren diverse metabole parameters in de berberine-groep het meest verbeterd: tailleomvang, heup-taille ratio, totaalcholesterol, LDL-cholesterol en triglyceriden waren verminderd en HDL-cholesterol en sexhormoon bindend globuline (SHBG) waren toegenomen. Zowel in de berberine- als de metformine-groep was de insulinegevoeligheid significant verbeterd en waren nuchter plasmaglucose en insuline significant gedaald ten opzichte van de placebogroep. De onderzoekers concludeerden dat berberine en metformine vergelijkbare metabole effecten lieten zien, waarschijnlijk door het verbeteren van de insulinegevoeligheid en het verminderen van hyperandrogenisme. [4]
Aan een andere studie namen 150 onvruchtbare vrouwen met PCOS deel die een IVF-behandeling ondergingen. Drie maanden voorafgaand aan ovariële stimulatie kregen de vrouwen dagelijks metformine, berberine of een placebo. Berberine en metformine zorgden niet alleen voor een verbetering van de metabole en endocriene parameters (vrij testosteron, SHBG, nuchter glucose, nuchter insuline) in vergelijking met de placebo, maar ook voor een hoger percentage zwangerschappen en minder kans op ernstig ovarieel hyperstimulatie syndroom (OHSS; overstimulatie van de eierstokken als complicatie van een IVF-behandeling). Bovendien resulteerde behandeling met berberine vergeleken met metformine in een lagere BMI, een beter lipidenprofiel, minder gebruik van follikel stimulerend hormoon (FSH) en meer levende geboorten met minder bijwerkingen. [5] In een soortgelijke studie waarbij berberine (1,5 g/dag) naast of in plaats van letrozol (aromatase-remmer die off-label wordt ingezet om de eisprong te bevorderen) werd gegeven bleek berberine echter geen toegevoegde waarde te hebben. [6]

Levergezondheid
Ook zijn er aanwijzingen dat berberine een gunstig effect heeft op de lever. In een klinische studie met 184 patiënten met verminderd glucosemetabolisme werd het effect vergeleken van leefstijlinterventies gecombineerd met berberine of pioglitazone (hypoglycemische medicatie) op leververvetting. Leefstijlaanpassingen gecombineerd met driemaal daags 0,5 g berberine (een half uur voor de maaltijd) verminderde de vetopslag in de lever significant meer dan alleen leefstijlaanpassingen (52,7% vs 36,4%). [29]
Ook in dierstudies werd het effect van berberine op de lever onderzocht. Zo verminderden injecties met berberine (1 mg/kg lichaamsgewicht) in een dierstudie met muizen de ontstekingsreacties en fibrosevorming in de lever. Ook nam de hoeveelheid lipide peroxidatie in de lever hier af. [30] Een onderliggend mechanisme zou in het galzoutmetabolisme kunnen worden gevonden. Door berberine geïnitieerde veranderingen in dit metabolisme verminderen de expressie van CD36 in de lever. Hierdoor worden er minder lange-keten vetzuren opgenomen en verandert het vetmetabolisme in de lever. Ook door berberine geïnduceerde veranderingen in de samenstelling van het darmmicrobioom kunnen een effect op het functioneren van de lever hebben. [23]

Buikklachten
Ook bij verschillende klachten van het darmstelsel, zoals diarree, colitis ulcerosa en het prikkelbare darmsyndroom (PDS), is het effect van berberine onderzocht.

Diarree
Door de antimicrobiële en antiprotozoaire eigenschappen van berberine kan het ook bacteriële diarree bestrijden. Zo blijkt berberine diarree, veroorzaakt door Vibrio cholerae (V.cholerae) of Escherichia coli (E.coli), te kunnen verminderen doordat het de werking van sommige enterotoxinen van deze bacteriën verhindert en daarmee de vochtproductie in de darm remt. Bovendien vermindert berberine de contracties van gladde spieren en de beweeglijkheid van de darmen en vertraagt het transport van de spijsbrij door de dunne darm. [4]

Colitis ulcerosa
In een kleinschalige klinische studie is gevonden dat een dosis van 900 mg berberine per dag (naast mesalamine) bij 12 patiënten met colitis ulcerosa de Geboes-score (een veelgebruikte histologische score voor de ernst van colitis ulcerosa) significant verminderde ten opzichte van placebo en mesalamine. Daarnaast traden geen bijwerkingen op bij suppletie met berberine, ook niet wanneer dit in combinatie met mesalamine werd gebruikt. [31]

Prikkelbare darm
Aan een klinische studie namen 132 patiënten met diarree dominant prikkelbare darm syndroom deel. Dagelijks 400 mg berberine hydrochloride verminderde significant de frequentie van diarree, buikpijn en het voelen van aandrang. Daarbij werden er geen bijwerkingen gezien. [32]

Overige klachten
Aften
Berberine kan ook uitwendig worden toegepast. Zo liet uitwendig gebruik van berberine-gel bij aften gunstige resultaten zien in een Chinese studie. 84 patiënten stipten 5 dagen lang viermaal daags de aften aan met de gel met berberine (5 mg/g) of met een placebogel. In vergelijking met de placebogroep zorgde berberine voor een sterkere pijnvermindering (77% vs. 61%) en een grotere afname van de omvang van de aften (71% vs. 54%). [8]

Antiviraal
Er zijn ook aanwijzingen voor een antiviraal effect van berberine. Deze zijn veelbelovend doordat ze laten zien dat berberine op verschillende punten in de virale levenscyclus ingrijpt. Zo vermindert berberine in-vitro de synthese van viraal DNA van het herpes simplex virus, het humane cytomegalovirus, humane papillomavirus en HIV. Daarnaast reguleert berberine verschillende signaleringsroutes die betrokken zijn bij virale replicatie. Daarbij komt dat berberine het immuunsysteem van de patiënt versterkt, waardoor virussen sneller worden verwijderd uit het lichaam. [33]

Kanker
Verschillende in-vitro studies hebben aangetoond dat berberine cytotoxisch werkt op kankercellen en hun proliferatie remt. [34, 27] Er zijn ook aanwijzingen dat berberine een remmend effect kan hebben op metastase, angiogenese en de overgang van een tumor van epitheel naar mesenchymaal. [27] Ook in een klinische studie zijn aanwijzingen voor een antikanker-effect gevonden. Deze dubbelblinde placebo-gecontroleerde studie onderzocht het effect van tweemaal daagse suppletie met 300 mg in 429 patiënten met 1-6 histologisch bevestigde colorectale adenomen. 462 soortgelijke patiënten kregen een placebo. Suppletie werd gestart binnen zes maanden na polypectomie (chirurgische verwijdering van poliepen). De patiënten werden twee jaar lang gevolgd. Het verschil in risico was significant lager. Bij 36% van de mensen die berberine-suppletie hadden ontvangen keerden de adenoma terug, terwijl dit in de placebogroep 47% was. [35]

Pijnbestrijding
Berberine kan ook neuropathische pijn als gevolg van ongecontroleerde diabetes, chemotherapie of heupzenuwletsel verminderen. Dit is deels het gevolg van de anti-inflammatoire effecten, maar is ook het gevolg van interactie met de transient receptor potential vanilloid 1, remming van NF-kB en opioïde receptoren. [36]

Parodontitis
Tot slot lijkt berberine ook geschikt voor de behandeling van tandvleesontsteking. Tandplak op tanden of kiezen kan ervoor zorgen dat de rand van het tandvlees ontstoken raakt (gingivitis). Als dit ontstekingsproces zich verder uitbreidt naar de daaronder gelegen weefsels en het kaakbot spreekt men van parodontitis. De ongecontroleerde ontstekingsprocessen die kenmerkend zijn voor deze aandoening kunnen de weefsels vernietigen en het bot aantasten. De ernstigste vorm van de ziekte (agressieve parodontitis) kan zelfs de algehele gezondheid in gevaar brengen. In meerdere dierstudies is gevonden dat de ontstekingsremmende eigenschappen van berberine ook van pas kunnen komen bij parodontitis. Bij ratten met parodontitis verminderde berberine de productie en aanwezigheid van pro-inflammatoire mediatoren, zoals TNF-α, IL-1β, IL-17 en RANKL, en voorkwam daarmee de afbraak van tandvlees- en kaakbotweefsel. [12]

Interacties en bijwerkingen
Interacties
Suppletie met berberine kan de activiteit van cytochroom P450-enzymen remmen. Specifiek de enzymen CYP2D6, 2C9 en CYP3A4 werden geremd na twee weken suppletie met driemaal 300 mg berberine per dag. Hierdoor kunnen interacties met bepaalde medicatie optreden. [37]

Bijwerkingen
De bijwerkingen die zijn gerapporteerd hangen samen met het maagdarmstelsel, zoals regurgitatie, braken, diarree en constipatie. [7, 25] Verder zijn er geen ernstige bijwerkingen gevonden bij het gebruik van berberine. [7]

Combinatie berberine met caprinezuur
Een groot probleem bij de orale inname van berberine is de lage biologische beschikbaarheid [38]. Het middellange keten vetzuur (medium chain trylglyceride, MCT) caprinezuur (C10) kan de opname van verschillende moeilijk opneembare stoffen verbeteren [39]. Zo zijn er ook aanwijzingen dat caprinezuur de opneembaarheid en werking van berberine kan verbeteren.
Studies die dit effect onderzochten, maakten gebruik van natriumcapraat (de zoutvorm van caprinezuur). Deze toevoeging verbeterde de opname van berberine in de dunne darm in een in vitro model. Zo was de opname van berberine 41.1 keer hoger wanneer het in combinatie met natriumcapraat werd genomen. Er werd verder geen aanwijzing gevonden voor toxiciteit bij deze behandeling [40,41]. Daarnaast bleken in een dierstudie met diabetische ratten de gevaste glucosewaardes verder af te nemen wanneer berberine in combinatie werd genomen met natriumcapraat, dan wanneer alleen berberine werd ingenomen [41]. Daarnaast verbeterde berberine de glucosetolerantie en insulinerespons meer en verlaagde het de plasma triglyceride waardes verder wanneer het in combinatie met natriumcapraat werd gegeven aan diabetische ratten [42].

Mechanisme
Van het mechanisme achter dit effect van caprinezuur (of de zoutvorm hiervan) zijn twee factoren bekend. Ten eerste beïnvloedt natriumcapraat bij lage concentraties de tight junctions in de darm, waardoor de opname hier voor korte tijd wordt gestimuleerd. Bij hogere concentraties verstoord natriumcapraat daarnaast ook de bovenste cellaag enigszins waardoor de opname verder wordt gestimuleerd. Beide effecten zijn van korte duur en in klinische studies veilig bevonden [39].
Door de verbeterde opname en het verbeterde effect van berberine in combinatie met (de zoutvorm van) caprinezuur kan de totale dosis berberine lager worden gehouden wanneer het in combinatie wordt gebruikt. Hierdoor kunnen ook bijwerkingen van het spijsverteringssysteem beter worden beperkt.

(LV)

Bronnen

  1. Berberine; Natural Medicines website, geraadpleegd 1-2022.
  2. Monograph: Berberine; Alternative Medicine Review 5(2):175-177, 2000.
  3. Jiang, X. W., Zhang, Y., Zhu, Y. L., Zhang, H., Lu, K., Li, F. F., & Peng, H. Y. (2013). Effects of berberine gelatin on recurrent aphthous stomatitis: a randomized, placebo-controlled, double-blind trial in a Chinese cohort. Oral surgery, oral medicine, oral pathology and oral radiology, 115(2), 212–217. https://doi.org/10.1016/j.oooo.2012.09.009
  4. Yuan, J., Shen, X. Z., & Zhu, X. S. (1994). Zhongguo Zhong xi yi jie he za zhi Zhongguo Zhongxiyi jiehe zazhi = Chinese journal of integrated traditional and Western medicine, 14(12), 718–720.
  5. Vuddanda, P. R., Chakraborty, S., & Singh, S. (2010). Berberine: a potential phytochemical with multispectrum therapeutic activities. Expert opinion on investigational drugs, 19(10), 1297–1307. https://doi.org/10.1517/13543784.2010.517745
  6. Imenshahidi, M., & Hosseinzadeh, H. (2019). Berberine and barberry (Berberis vulgaris): A clinical review. Phytotherapy research : PTR, 33(3), 504–523. https://doi.org/10.1002/ptr.6252
  7. Lan, J., Zhao, Y., Dong, F., Yan, Z., Zheng, W., Fan, J., & Sun, G. (2015). Meta-analysis of the effect and safety of berberine in the treatment of type 2 diabetes mellitus, hyperlipemia and hypertension. Journal of ethnopharmacology, 161, 69–81. https://doi.org/10.1016/j.jep.2014.09.049
  8. Pang, B., Zhao, L. H., Zhou, Q., Zhao, T. Y., Wang, H., Gu, C. J., & Tong, X. L. (2015). Application of berberine on treating type 2 diabetes mellitus. International journal of endocrinology, 2015, 905749. https://doi.org/10.1155/2015/905749
  9. Liang, Y., Xu, X., Yin, M., Zhang, Y., Huang, L., Chen, R., & Ni, J. (2019). Effects of berberine on blood glucose in patients with type 2 diabetes mellitus: a systematic literature review and a meta-analysis. Endocrine journal, 66(1), 51–63. https://doi.org/10.1507/endocrj.EJ18-0109
  10. Li, Z. Q., Zuo, D. Y., Qie, X. D., Qi, H., Zhao, M. Q., & Wu, Y. L. (2012). Berberine acutely inhibits the digestion of maltose in the intestine. Journal of ethnopharmacology, 142(2), 474–480. https://doi.org/10.1016/j.jep.2012.05.022
  11. Zhao, M. M., Lu, J., Li, S., Wang, H., Cao, X., Li, Q., Shi, T. T., Matsunaga, K., Chen, C., Huang, H., Izumi, T., & Yang, J. K. (2021). Berberine is an insulin secretagogue targeting the KCNH6 potassium channel. Nature communications, 12(1), 5616. https://doi.org/10.1038/s41467-021-25952-2
  12. Diamant, M., Bunck, M.C.M., Heine, R.J. (2004) Analoga van ‘glucagon-like peptide 1’ (GLP-1): een oud concept als nieuwe behandeling van patiënten met diabetes mellitus type 2. Ned Tijdschr Geneeskd, 148(39), 1912-1917
  13. Medicijnen bij diabetes (diabetesfonds.nl) geraadpleegd op 11 mei 2022
  14. Yu, Y., Liu, L., Wang, X., Liu, X., Liu, X., Xie, L., & Wang, G. (2010). Modulation of glucagon-like peptide-1 release by berberine: in vivo and in vitro studies. Biochemical pharmacology, 79(7), 1000–1006. https://doi.org/10.1016/j.bcp.2009.11.017
  15. Yaribeygi, H., Jamialahmadi, T., Moallem, S. A., & Sahebkar, A. (2021). Boosting GLP-1 by Natural Products. Advances in experimental medicine and biology, 1328, 513–522. https://doi.org/10.1007/978-3-030-73234-9_36
  16. Yu, Y., Hao, G., Zhang, Q., Hua, W., Wang, M., Zhou, W., Zong, S., Huang, M., & Wen, X. (2015). Berberine induces GLP-1 secretion through activation of bitter taste receptor pathways. Biochemical pharmacology, 97(2), 173–177. https://doi.org/10.1016/j.bcp.2015.07.012
  17. Yue, X., Liang, J., Gu, F., Du, D., & Chen, F. (2018). Berberine activates bitter taste responses of enteroendocrine STC-1 cells. Molecular and cellular biochemistry, 447(1-2), 21–32. https://doi.org/10.1007/s11010-018-3290-3
  18. Al-masri, I. M., Mohammad, M. K., & Tahaa, M. O. (2009). Inhibition of dipeptidyl peptidase IV (DPP IV) is one of the mechanisms explaining the hypoglycemic effect of berberine. Journal of enzyme inhibition and medicinal chemistry, 24(5), 1061–1066. https://doi.org/10.1080/14756360802610761
  19. Wang, J., Dai, G., & Li, W. (2016). Zhejiang da xue xue bao. Yi xue ban = Journal of Zhejiang University. Medical sciences, 45(5), 486–492. https://doi.org/10.3785/j.issn.1008-9292.2016.09.06
  20. Cui, H. X., Hu, Y. N., Li, J. W., Yuan, K., & Guo, Y. (2018). Preparation and Evaluation of Antidiabetic Agents of Berberine Organic Acid Salts for Enhancing the Bioavailability. Molecules (Basel, Switzerland), 24(1), 103. https://doi.org/10.3390/molecules24010103
  21. Guo, Y., Zhang, Y., Huang, W., Selwyn, F. P., & Klaassen, C. D. (2016). Dose-response effect of berberine on bile acid profile and gut microbiota in mice. BMC complementary and alternative medicine, 16(1), 394. https://doi.org/10.1186/s12906-016-1367-7
  22. Gong, J., Hu, M., Huang, Z., Fang, K., Wang, D., Chen, Q., Li, J., Yang, D., Zou, X., Xu, L., Wang, K., Dong, H., & Lu, F. (2017). Berberine Attenuates Intestinal Mucosal Barrier Dysfunction in Type 2 Diabetic Rats. Frontiers in pharmacology, 8, 42. https://doi.org/10.3389/fphar.2017.00042
  23. Kong, W. J., Wei, J., Zuo, Z. Y., Wang, Y. M., Song, D. Q., You, X. F., Zhao, L. X., Pan, H. N., & Jiang, J. D. (2008). Combination of simvastatin with berberine improves the lipid-lowering efficacy. Metabolism: clinical and experimental, 57(8), 1029–1037. https://doi.org/10.1016/j.metabol.2008.01.037
  24. Li, G., Zhao, M., Qiu, F., Sun, Y., & Zhao, L. (2018). Pharmacokinetic interactions and tolerability of berberine chloride with simvastatin and fenofibrate: an open-label, randomized, parallel study in healthy Chinese subjects. Drug design, development and therapy, 13, 129–139. https://doi.org/10.2147/DDDT.S185487
  25. Suadoni, M. T., & Atherton, I. (2021). Berberine for the treatment of hypertension: A systematic review. Complementary therapies in clinical practice, 42, 101287. https://doi.org/10.1016/j.ctcp.2020.101287
  26. Qiu, Y., Li, M., Zhang, Y., Liu, Y., Zhao, Y., Zhang, J., Jia, Q., & Li, J. (2022). Berberine treatment for weight gain in patients with schizophrenia by regulating leptin rather than adiponectin. Asian journal of psychiatry, 67, 102896. https://doi.org/10.1016/j.ajp.2021.102896
  27. Och, A., Podgórski, R., & Nowak, R. (2020). Biological Activity of Berberine-A Summary Update. Toxins, 12(11), 713. https://doi.org/10.3390/toxins12110713
  28. Zhang, Z., Zhang, H., Li, B., Meng, X., Wang, J., Zhang, Y., Yao, S., Ma, Q., Jin, L., Yang, J., Wang, W., & Ning, G. (2014). Berberine activates thermogenesis in white and brown adipose tissue. Nature communications, 5, 5493. https://doi.org/10.1038/ncomms6493
  29. Yan, H. M., Xia, M. F., Wang, Y., Chang, X. X., Yao, X. Z., Rao, S. X., Zeng, M. S., Tu, Y. F., Feng, R., Jia, W. P., Liu, J., Deng, W., Jiang, J. D., & Gao, X. (2015). Efficacy of Berberine in Patients with Non-Alcoholic Fatty Liver Disease. PloS one, 10(8), e0134172. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0134172
  30. Zhang, Z., Li, B., Meng, X., Yao, S., Jin, L., Yang, J., Wang, J., Zhang, H., Zhang, Z., Cai, D., Zhang, Y., & Ning, G. (2016). Berberine prevents progression from hepatic steatosis to steatohepatitis and fibrosis by reducing endoplasmic reticulum stress. Scientific reports, 6, 20848. https://doi.org/10.1038/srep20848
  31. Xu, L., Zhang, Y., Xue, X., Liu, J., Li, Z. S., Yang, G. Y., Song, Y., Pan, Y., Ma, Y., Hu, S., Wen, A., Jia, Y., Rodriguez, L. M., Tull, M. B., Benante, K., Khan, S. A., Cao, Y., Jovanovic, B., Richmond, E., Umar, A., … Wu, K. (2020). A Phase I Trial of Berberine in Chinese with Ulcerative Colitis. Cancer prevention research (Philadelphia, Pa.), 13(1), 117–126. https://doi.org/10.1158/1940-6207.CAPR-19-0258
  32. Chen, C., Tao, C., Liu, Z., Lu, M., Pan, Q., Zheng, L., Li, Q., Song, Z., & Fichna, J. (2015). A Randomized Clinical Trial of Berberine Hydrochloride in Patients with Diarrhea-Predominant Irritable Bowel Syndrome. Phytotherapy research : PTR, 29(11), 1822–1827. https://doi.org/10.1002/ptr.5475
  33. Warowicka, A., Nawrot, R., & Goździcka-Józefiak, A. (2020). Antiviral activity of berberine. Archives of virology, 165(9), 1935–1945. https://doi.org/10.1007/s00705-020-04706-3
  34. Ortiz, L. M., Lombardi, P., Tillhon, M., & Scovassi, A. I. (2014). Berberine, an epiphany against cancer. Molecules (Basel, Switzerland), 19(8), 12349–12367. https://doi.org/10.3390/molecules190812349
  35. Chen, Y. X., Gao, Q. Y., Zou, T. H., Wang, B. M., Liu, S. D., Sheng, J. Q., Ren, J. L., Zou, X. P., Liu, Z. J., Song, Y. Y., Xiao, B., Sun, X. M., Dou, X. T., Cao, H. L., Yang, X. N., Li, N., Kang, Q., Zhu, W., Xu, H. Z., Chen, H. M., … Fang, J. Y. (2020). Berberine versus placebo for the prevention of recurrence of colorectal adenoma: a multicentre, double-blinded, randomised controlled study. The lancet. Gastroenterology & hepatology, 5(3), 267–275. https://doi.org/10.1016/S2468-1253(19)30409-1
  36. Hashemzaei, M., & Rezaee, R. (2021). A review on pain-relieving activity of berberine. Phytotherapy research : PTR, 35(6), 2846–2853. https://doi.org/10.1002/ptr.6984
  37. Guo, Y., Chen, Y., Tan, Z. R., Klaassen, C. D., & Zhou, H. H. (2012). Repeated administration of berberine inhibits cytochromes P450 in humans. European journal of clinical pharmacology, 68(2), 213–217. https://doi.org/10.1007/s00228-011-1108-2

    Referenties caprinezuur
  38. Cheng, Z., Chen, A. F., Wu, F., Sheng, L., Zhang, H. K., Gu, M., Li, Y. Y., Zhang, L. N., Hu, L. H., Li, J. Y., & Li, J. (2010). 8,8-Dimethyldihydroberberine with improved bioavailability and oral efficacy on obese and diabetic mouse models. Bioorganic & medicinal chemistry, 18(16), 5915–5924. https://doi.org/10.1016/j.bmc.2010.06.085
  39. Twarog, C., Fattah, S., Heade, J., Maher, S., Fattal, E., & Brayden, D. J. (2019). Intestinal Permeation Enhancers for Oral Delivery of Macromolecules: A Comparison between Salcaprozate Sodium (SNAC) and Sodium Caprate (C10). Pharmaceutics, 11(2), 78. https://doi.org/10.3390/pharmaceutics11020078
  40. Fan, D., Wu, X., Dong, W., Sun, W., Li, J., & Tang, X. (2013). Enhancement by sodium caprate and sodium deoxycholate of the gastrointestinal absorption of berberine chloride in rats. Drug development and industrial pharmacy, 39(9), 1447–1456. https://doi.org/10.3109/03639045.2012.723219
  41. Lv, X. Y., Li, J., Zhang, M., Wang, C. M., Fan, Z., Wang, C. Y., & Chen, L. (2010). Enhancement of sodium caprate on intestine absorption and antidiabetic action of berberine. AAPS PharmSciTech, 11(1), 372–382. https://doi.org/10.1208/s12249-010-9386-z
  42. Zhang, M., Lv, X., Li, J., Meng, Z., Wang, Q., Chang, W., Li, W., Chen, L., & Liu, Y. (2012). Sodium caprate augments the hypoglycemic effect of berberine via AMPK in inhibiting hepatic gluconeogenesis. Molecular and cellular endocrinology, 363(1-2), 122–130. https://doi.org/10.1016/j.mce.2012.08.006

 

< Terug