Biotine

Biotine – ook bekend als vitamine B7 of B8 – is een wateroplosbare B-vitamine die een belangrijke rol speelt in het energiemetabolisme. De naam komt van het Griekse woord biotos, dat ‘levengevend’ betekent. Biotine komt van nature voor in veel voedingsmiddelen. Goede bronnen zijn onder andere eieren, orgaanvlees zoals lever, vis zoals zalm en tonijn, en noten en zaden zoals amandelen en zonnebloempitten. Daarnaast kunnen bepaalde darmbacteriën zelf biotine aanmaken.

Voor volwassenen is de adequate inname vastgesteld op 40 microgram per dag. Dit geldt ook voor zwangere vrouwen. Voor vrouwen die borstvoeding geven ligt de aanbevolen hoeveelheid iets hoger, namelijk 45 microgram per dag (Voedingscentrum, z.d.).

Het grootste deel van de biotine in ons voedsel is gebonden aan eiwitten. In de darm wordt deze binding verbroken door enzymen zoals protease en peptidase. Daarbij ontstaat biocytine en biotine-oligopeptiden, die vervolgens door het enzym biotinidase worden omgezet in de vrije vorm van biotine. Deze ongebonden biotine kan daarna in de dunne darm worden opgenomen. Eenmaal in het lichaam wordt biotine vooral opgeslagen in de lever (Zempleni et al., 2009). Een overschot aan biotine wordt via de urine uitgescheiden. Voor biotine is geen aanvaardbare bovengrens vastgesteld (Voedingscentrum, z.d.).

Een verhoogd risico op een biotine-tekort komt voor bij:

  • Consumptie van grote hoeveelheden rauwe eieren
    Rauwe eieren bevatten het eiwit avidine dat de opname van biotine remt. Door eieren te verhitten verandert de structuur van avidine (denaturatie) waardoor het niet langer dit effect heeft.
  • Langdurig overmatig gebruik van alcohol
    Blootstelling aan alcohol gedurende lange tijd vermindert de opname van biotine en plasmawaarden van biotine zijn verlaagd bij mensen met (chronische) alcoholproblemen (Subramanya et al., 2011).
  • Roken
    Mogelijk versnelt roken de afbraak van biotine in het lichaam (Sealey et al., 2004). Dit is met name relevant voor vrouwen omdat adequate biotine-waarden belangrijk zijn voor een gezonde zwangerschap.
  • Genetische aandoeningen, zoals het missen van genen die coderen voor de enzymen biotinidase of holocarboxylase synthesase
    Biotinidase is nodig om de vrije vorm van biotine beschikbaar te krijgen in het darmlumen om het zo op te kunnen nemen vanuit de voeding. Holocarboxylase synthetase zorgt ervoor dat biotine aan andere moleculen kan binden waardoor het zijn functie als cofactor kan uitoefenen.

Werkingsmechanisme

Biotine is essentieel voor de werking van vijf verschillende carboxylase-enzymen die een belangrijke rol spelen in het energiemetabolisme en de vetzuurvorming. Een overzicht van deze enzymen en de processen waarbij ze betrokken zijn, is te vinden in tabel 1.

Tabel 1 Overzicht van de vijf carboxylase-enzymen die afhankelijk zijn van biotine en de processen waarbij deze enzymen betrokken zijn.
Carboxylase-enzym Betrokken bij
Propionyl-CoA carboxylase (PCC) Gluconeogenese, tricarboxylzuurcyclus en lipogenese
Pyruvaatcarboxylase (PC) Afbraak van specifieke aminozuren van vetzuren
Methylcrotonyl-CoA carboxylase (MCC) Afbraak van leucine
Acetyl-CoA carboxylase 1 (ACC1) Katalyseert de omzetting van acetyl CoA naar malonyl-CoA (vetzuurvorming)
Acetyl-CoA carboxylase 2 (ACC2) Reguleert vetzuuroxidatie in spieren en andere weefsels

Een tekort aan biotine resulteert in een verminderde werking van deze enzymen waardoor het energiemetabolisme niet meer optimaal verloopt. Daarnaast kan er hierdoor verzuring optreden (melkzuuracidose en ketoacidose) wat het functioneren van verschillende organen en systemen in het lichaam belemmert. Hieronder vallen in het bijzonder de huid, het zenuwstelsel en het immuunsysteem (Cervantes & Daley, 2025).

Biotine werkt mogelijk ook als cofactor bij de haargroeicyclus. Daarnaast is biotine nodig voor het goed functioneren van enzymen die betrokken zijn bij de aanmaak van keratine en het intercellulaire cement dat keratinocyten van de nagel bij elkaar houdt (Chessa et al., 2020).

Mogelijk activeert een hoge dosering biotine ook de carboxylase-enzymen die betrokken zijn bij het repareren en aanmaken van myeline (Espiritu et al., 2021). Myeline is de beschermende laag die rondom zenuwuiteinden ligt en die beschadigd raakt bij multiple sclerose (MS). Daarnaast zou het mogelijk de energieproductie in aangetaste zenuwuiteinden kunnen stimuleren en daardoor hun functioneren ondersteunen (Peyro Saint Paul et al., 2016). Een mogelijk beschermend effect van hoge doseringen biotine is dan ook klinisch onderzocht (zie gezondheidseffecten – multiple sclerose).

Gezondheidseffecten

Biotine-deficiëntie
Een klinisch tekort aan biotine is over het algemeen zeldzaam. Klachten ontstaan geleidelijk en bestaan onder andere uit vermoeidheid, het dunner worden van het haar of kaalheid (alopecia) en huiduitslag en eczeem. De (droge) huiduitslag concentreert zich typisch rond de mond, neus en ogen. Wanneer het tekort niet tijdig wordt aangevuld kunnen ook ernstigere neurologische klachten ontstaan, zoals paresthesie (een onprettig prikkelend, tintelend of brandend gevoel), neuropathie, spierpijn en cognitieve problemen. Omdat de meeste klachten relatief aspecifiek zijn, wordt vaak niet direct of zelfs helemaal niet gedacht aan een biotine-tekort (Cervantes & Daley, 2025). Doseringen tot 10 mg biotine per dag zijn veilig ingezet om een biotine-tekort op te heffen (Natural Medicines, 2025).

Om een tekort aan biotine vast te stellen is een serum biotine-waarde geen goede meetwaarde. Het is beter de urine te testen op 3-hydroxy-isovalerinezuur. Deze stof wordt uitgescheiden bij een verlaagde activiteit van het enzym β-methylcrotonyl-CoA-carboxylase, een enzym dat afhankelijk is van biotine voor zijn functioneren. Waardes boven de 195 µmol/24 uur zijn indicatief voor een biotine-tekort (Cervantes & Daley, 2025).

Broze nagels
Biotine verbetert de nagelstructuur door de gelijkmatige verdeling van de onychocyten (‘dode’ cellen, rijk aan keratine, die in lagen de nagelplaat vormen) te stimuleren (Chessa et al., 2020). Verschillende klinische onderzoeken hebben bovendien aangetoond dat suppletie met biotine (5-10 mg/dag) de stevigheid en hardheid van de vingernagels versterkt (Floersheim, 1989; Colombo et al., 1990; Hochman et al., 1993). Voor dit effect wordt de suppletie meestal gedurende 3 tot 6 maanden gebruikt (Chessa et al., 2020). Daarnaast kan suppletie met biotine (10 mg/dag) de effectiviteit van andere behandelmethodes, zoals een speciale nagellak, ondersteunen (Chiavetta et al., 2019).

Multiple sclerose
Multiple sclerose (MS) is een chronische aandoening van het centraal zenuwstelsel waarbij de myeline, die als beschermlaag over zenuwuiteinden ligt, beschadigd wordt door ontstekingsreacties. Suppletie met biotine heeft mogelijk ook een gunstig effect voor patiënten met multiple sclerose, zo werd bij een systematische review van 2 klinische onderzoeken geconcludeerd door de onderzoekers. Het voornaamste gevonden positieve effect van biotine-suppletie (3x 100 mg per dag) na 12-15 maanden is een verbetering op een looptest (de zogenaamde 25-foot walk time) (Espiritu et al., 2021). In een fase-3 klinische studie werd echter geen positief effect gevonden van suppletie met een hoge dosering biotine (MD1003) gedurende 12 maanden (Cree et al., 2020). Een belangrijk nadeel van hoge  biotinedoseringen is dat het de betrouwbaarheid van laboratoriumonderzoeken die gebruik maken van zogenaamde biotinylated antilichamen negatief beïnvloedt (Espiritu et al., 2021).

Spierkrampen bij dialyse
Patiënten met nierfalen die nierdialyse ondergaan hebben geregeld last van spierkrampen tijdens en na de dialyse. Mogelijk hangt dit samen met een sterke verlaging van de spiegels van B-vitamines, waaronder specifiek ook biotine, in het bloed. De concentratie van afbraakproducten van biotine in het bloed neemt toe bij patiënten die nierdialyse ondergaan. Deze stijging is significant sterker bij patiënten met spierkrampen dan patiënten zonder spierkrampen (Fujiwara et al., 2016). In een kleinschalig klinisch onderzoek werd ontdekt dat 1 mg biotine per dag de frequentie en de intensiteit van de krampen verminderde bij 12 van de 14 dialysepatiënten die regelmatig last hadden van krampen (Oguma et al., 2012).

Haargroei
Biotine staat alom bekend om zijn gunstige effecten op de haargroei en al is dunner wordend haar wel een symptoom van een tekort aan biotine, tot nu toe zijn er nog maar weinig onderzoeken gedaan naar effect van suppletie met biotine op de haargroei bij mensen zonder een biotine-tekort. Bovendien laten de beschikbare onderzoeken geen of slechts een beperkt, niet-significant effect van orale biotine-suppletie op de haargroei zien(Yelich et al., 2024). Bij een recent onderzoek veroorzaakte dagelijkse suppletie met 5 mg biotine gedurende 14 dagen geen significante toename in de snelheid van de haargroei of het oppervlak dat bedekt werd door haarzakjes bij 10 kalende mannen (Valentim et al., 2024).

Bij een specifieke aandoening zoals het onkambaar-haar-syndroom is biotine-suppletie (300-5000 microgram/dag, gedurende minimaal 3 maanden) mogelijk wel effectief om de kwaliteit van het haar en de haargroei te bevorderen, al zijn de onderzoeken hiernaar met slechts enkele deelnemers uitgevoerd (Patel et al., 2017).

Dermatologische effecten
Biotine staat ook bekend als een nutriënt dat de huidgezondheid zou kunnen ondersteunen. Echter ontbreken ook voor dit effect klinische onderzoeken en er zijn geen huidaandoeningen klinisch onderzocht waarbij biotine een genezend effect liet zien. Wel is bekend dat een biotine-deficiëntie huidontstekingen kan veroorzaken en in dat geval kan suppletie met biotine wel uitkomst bieden (Januszewski et al., 2023).

Betrouwbaarheid bloedwaardeonderzoeken
Hoge doseringen biotine kunnen de betrouwbaarheid verminderen van verschillende bloedwaardetests die gebruikmaken van biotinylated antilichamen. Hierdoor kan het een vals verhoogde waarde geven bij tests voor vitamine D, DHEA, estradiol, folaat, FSH, groeihormoon, progesteron, testosteron, TRAb, thyroxine, triiodothyronine en vitamine B12. Het kan ook een vals verlaagde waarde veroorzaken bij tests voor insuline, luteïniserend hormoon (LH), parathyreoïd hormoon, prolactine, PSA, SHBG, TSH en troponine. Ook kan het zorgen voor een onterechte negatieve uitslag van een hepatitis-test. Om te voorkomen dat testresultaten worden beïnvloed moet de biotine-suppletie met 5 mg per dag of meer minimaal 8 uur van tevoren worden gestaakt (Natural Medicines, 2025).

Bijwerkingen, interacties en contra-indicaties en waarschuwingen

Bijwerkingen
Biotine wordt over het algemeen goed verdragen met weinig tot geen bijwerkingen.

Interacties met reguliere medicijnen
Er zijn geen interacties bekend met reguliere medicijnen.
Van een aantal medicijnen die kunnen worden ingezet bij epilepsie is wel bekend dat ze het risico op een biotine-tekort verhogen. Daarbij gaat het om:

  • Carbamazepine
  • Fenobarbital
  • Fenytoïne
  • Primidon

Theoretisch kan (langdurig) gebruik van antibiotica ook lijden tot een tekort aan biotine, maar dit is niet klinisch aangetoond (Natural Medicines, 2025).

Bij gebruik met andere (kruiden)supplementen
In theorie vermindert gelijktijdige inname van biotine met alfa-liponzuur of vitamine B5 (pantotheenzuur) mogelijk de opname van zowel biotine als de andere stof. Dit komt doordat deze stoffen alle drie gebruikmaken van de natriumafhankelijke multivitamine transporter. Deze competitie vermindert mogelijk de opname, maar dit effect is niet bevestigd bij klinisch onderzoek (Natural Medicines, 2025).

Contra-indicaties
Geen

Waarschuwingen
Raadpleeg uw gezondheidsprofessional, arts of apotheker bij zwangerschap, borstvoeding, medicijngebruik of onduidelijkheden.

Bronvermelding

  • Cervantes, A., & Daley, S. F. (2025). Biotin Deficiency. In StatPearls. StatPearls Publishing.
  • Chessa, M. A., Iorizzo, M., Richert, B., López-Estebaranz, J. L., Rigopoulos, D., Tosti, A., Gupta, A. K., Di Chiacchio, N., Di Chiacchio, N. G., Rubin, A. I., Baran, R., Lipner, S. R., Daniel, R., Chiheb, S., Grover, C., Starace, M., & Piraccini, B. M. (2020). Pathogenesis, Clinical Signs and Treatment Recommendations in Brittle Nails: A Review. Dermatology and therapy, 10(1), 15–27. https://doi.org/10.1007/s13555-019-00338-x
  • Chiavetta, A., Mazzurco, S., Secolo, M. P., Tomarchio, G., & Milani, M. (2019). Treatment of brittle nail with a hydroxypropyl chitosan-based lacquer, alone or in combination with oral biotin: A randomized, assessor-blinded trial. Dermatologic therapy, 32(5), e13028. https://doi.org/10.1111/dth.13028
  • Colombo, V. E., Gerber, F., Bronhofer, M., & Floersheim, G. L. (1990). Treatment of brittle fingernails and onychoschizia with biotin: scanning electron microscopy. Journal of the American Academy of Dermatology, 23(6 Pt 1), 1127–1132. https://doi.org/10.1016/0190-9622(90)70345-i
  • Cree, B. A. C., Cutter, G., Wolinsky, J. S., Freedman, M. S., Comi, G., Giovannoni, G., Hartung, H. P., Arnold, D., Kuhle, J., Block, V., Munschauer, F. E., Sedel, F., Lublin, F. D., & SPI2 investigative teams (2020). Safety and efficacy of MD1003 (high-dose biotin) in patients with progressive multiple sclerosis (SPI2): a randomised, double-blind, placebo-controlled, phase 3 trial. The Lancet. Neurology, 19(12), 988–997. https://doi.org/10.1016/S1474-4422(20)30347-1
  • Espiritu, A. I., & Remalante-Rayco, P. P. M. (2021). High-dose biotin for multiple sclerosis: A systematic review and meta-analyses of randomized controlled trials. Multiple sclerosis and related disorders, 55, 103159. https://doi.org/10.1016/j.msard.2021.103159
  • Floersheim G. L. (1989). Behandlung brüchiger Fingernägel mit Biotin [Treatment of brittle fingernails with biotin]. Zeitschrift fur Hautkrankheiten, 64(1), 41–48.
  • Fujiwara, M., Ando, I., Yagi, S., Nishizawa, M., Oguma, S., Satoh, K., Sato, H., & Imai, Y. (2016). Plasma Levels of Biotin Metabolites Are Elevated in Hemodialysis Patients with Cramps. The Tohoku journal of experimental medicine, 239(4), 263–267. https://doi.org/10.1620/tjem.239.263
  • Hochman, L. G., Scher, R. K., & Meyerson, M. S. (1993). Brittle nails: response to daily biotin supplementation. Cutis, 51(4), 303–305.
  • Januszewski, J., Forma, A., Zembala, J., Flieger, M., Tyczyńska, M., Dring, J. C., Dudek, I., Świątek, K., & Baj, J. (2023). Nutritional Supplements for Skin Health-A Review of What Should Be Chosen and Why. Medicina (Kaunas, Lithuania), 60(1), 68. https://doi.org/10.3390/medicina60010068
  • Natural medicines (2025). Biotin. Natural medicines. Geraadpleegd op 17 november 2025 van https://naturalmedicines.therapeuticresearch.com/Data/ProMonographs/Biotin
  • Oguma, S., Ando, I., Hirose, T., Totsune, K., Sekino, H., Sato, H., Imai, Y., & Fujiwara, M. (2012). Biotin ameliorates muscle cramps of hemodialysis patients: a prospective trial. The Tohoku journal of experimental medicine, 227(3), 217–223. https://doi.org/10.1620/tjem.227.217
  • Patel, D. P., Swink, S. M., & Castelo-Soccio, L. (2017). A Review of the Use of Biotin for Hair Loss. Skin appendage disorders, 3(3), 166–169. https://doi.org/10.1159/000462981
  • Peyro Saint Paul, L., Debruyne, D., Bernard, D., Mock, D. M., & Defer, G. L. (2016). Pharmacokinetics and pharmacodynamics of MD1003 (high-dose biotin) in the treatment of progressive multiple sclerosis. Expert opinion on drug metabolism & toxicology, 12(3), 327–344. https://doi.org/10.1517/17425255.2016.1136288
  • Sealey, W. M., Teague, A. M., Stratton, S. L., & Mock, D. M. (2004). Smoking accelerates biotin catabolism in women. The American journal of clinical nutrition, 80(4), 932–935. https://doi.org/10.1093/ajcn/80.4.932
  • Subramanya, S. B., Subramanian, V. S., Kumar, J. S., Hoiness, R., & Said, H. M. (2011). Inhibition of intestinal biotin absorption by chronic alcohol feeding: cellular and molecular mechanisms. American journal of physiology. Gastrointestinal and liver physiology, 300(3), G494–G501. https://doi.org/10.1152/ajpgi.00465.2010
  • Voedingscentrum (z.d.). Biotine Voedingscentrum. Geraadpleegd op 11 november 2025, van https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/biotine.aspx
  • Valentim, F. O., Miola, A. C., Miot, H. A., & Schmitt, J. V. (2024). Efficacy of 5% topical minoxidil versus 5 mg oral biotin versus topical minoxidil and oral biotin on hair growth in men: randomized, crossover, clinical trial. Anais brasileiros de dermatologia, 99(4), 581–584. https://doi.org/10.1016/j.abd.2023.07.008
  • Yelich, A., Jenkins, H., Holt, S., & Miller, R. (2024). Biotin for Hair Loss: Teasing Out the Evidence. The Journal of clinical and aesthetic dermatology, 17(8), 56–61.
  • Zempleni, J., Wijeratne, S. S., & Hassan, Y. I. (2009). Biotin. BioFactors (Oxford, England), 35(1), 36–46. https://doi.org/10.1002/biof.8

 

< Terug