L-serine

Aminozuren zijn de bouwstenen van eiwitten en onmisbaar in talloze biologische processen. Aminozuren geven de cellen niet alleen structuur, maar zorgen ook voor het transport en de opslag van nutriënten. Ze kunnen lichaamsfuncties beïnvloeden en vervullen een essentiële rol bij wondgenezing en herstel van weefsels (spieren, botten, huid). Bovendien zijn ze de voorlopers van of fungeren ze zelf als neurotransmitters in het centraal zenuwstelsel.

L-serine
L-serine is een van de twintig natuurlijk voorkomende aminozuren in ons lichaam. Dit kleine, niet-essentiële aminozuur speelt een belangrijke rol bij de synthese van eiwitten en vetzuren, de celproliferatie, de vorming van DNA en RNA en de aanmaak van spierweefsel. Het is aanwezig in alle slijmvormende lagen in het lichaam en beschermt daarmee het lichaam tegen bacteriën en virussen. Het is een essentiële grondstof voor de productie van antilichamen en voor het behoud van de mucuslaag. Ook is het een belangrijke grondstof in de hersenen en heeft daar een zenuwbeschermende werking en speelt het een rol bij de methylatie.

L-serine / D-serine
Serine komt voor in twee enantiomere vormen: L-serine en D-serine. L-serine komt van nature voor in eiwitten en wordt in het lichaam door het vitamine B6-afhankelijk enzym serine racemase omgezet naar D-serine, waarbij een racemisch mengsel (DL-serine) ontstaat. Dit enzym is ook in staat om D-serine weer terug om te zetten naar L-serine.

D-serine komt vooral voor in de neocortex, hippocampus en basale ganglia van het centrale zenuwstelsel, zowel in glutamaterge- als GABA-erge neuronen. Naast glycine kan D-serine toestemming verlenen aan glutamaat om de NMDA-receptor te openen. Het wordt gebruikt door de post-synaptische zenuw om de NMDA-receptor gevoeliger te maken voor glutamaat (en GABA). Het bevordert dus (op autocriene wijze) de synaptische plasticiteit (snelle reactie op neuronale overdracht).

Toepassingen

Hersenen
Een recent onderzoek in een muizenmodel naar de ziekte van Alzheimer (AD) bleek dat suppletie met L-serine in de voeding zowel synaptische als gedragsstoornissen voorkwam. Deze bevindingen lijken erop te wijzen dat orale suppletie met L-serine een veel belovende therapie kan zijn voor de behandeling van de ziekte van Alzheimer.

Veroudering
Een dosis van 30 mg/kg lichaamsgewicht D-serine verbeterde bij ouderen het ruimtelijk inzicht en probleemoplossend vermogen, wat wijst op de potentiële cognitieve voordelen van dit aminozuur bij leeftijdsgebonden cognitieve achteruitgang.

Schizofrenie
Verschillende studies hebben uitgewezen dat er een verband is tussen lage D-serineconcentraties en schizofrenie. Bij patiënten met schizofrenie bleek suppletie van D-serine de positieve en negatieve symptomen te verbeteren, behalve bij patiënten die behandeld werden met het medicijn clozapine.

Diabetes Mellitus
Bij zowel type 1- als type 2-diabetes is de concentratie van L-serine in plasma en weefsels verlaagd. Er is groeiend bewijs dat L-serine-deficiëntie een rol speelt in diabetische neuropathie, hetgeen zowel in organen als perifeer voor neuropathische klachten kan zorgen. Tevens kunnen hierdoor problemen met bloeddruk, vertering, libido, zweetklieren en ogen ontstaan.

Verlaging van homocysteïne
Door de grote hoeveelheden ervan in ons lichaam is serine belangrijk voor het methylatieproces en helpt als zodanig bij het voorkomen van oxidatieve schade. Serine is namelijk een belangrijke methyldonor voor tetrahydrofolaat, dat gereduceerd kan worden tot HC3-tetrahydrolaat, een substraat voor de methylatie van homocysteïne tot methionine.

Tekorten
Tekorten aan serine komen niet veel voor en zijn meestal genetisch van aard, maar kunnen ernstige gevolgen hebben. Ze kunnen leiden tot neurologische aandoeningen, waaronder aangeboren microcefalie, hardnekkige epileptische aanvallen en verschillende psychomotorische defecten. Deficiënties in serine worden vaak veroorzaakt door een verminderd functioneren van een of meer van de drie enzymen die serine moeten maken uit glucose.

Mildere vormen van serinetekort kunnen leiden tot ontwikkelingsachterstand en intellectuele achterstand bij kinderen, terwijl bij volwassenen psychomotorische retardatie, aangeboren staar, lichte cerebellaire ataxie en axonale polyneuropathie worden gezien.

Natuurlijke bronnen
Serine komt voor in eiwitrijk voedsel, zoals eieren, vlees, gevogelte, vis en zuivel. Plantaardige bronnen zijn soja, noten, waterkers, carobzaadjes, lupine, pinda’s, asperges, linzen, pistachenoten, sesamzaadjes, bloemkool, verschillende bladgroenten en volkoren granen.

Veiligheid en interacties
L-serine is veilig bevonden in hoeveelheden die normaal in voeding voorkomen. Ook in therapeutische doseringen (3-8 gram per dag) wordt L-serine over het algemeen goed verdragen. D-serine wordt binnen 4 uur afgebroken, dus bij therapeutische interventie is gedurende de dag regelmatige inname aanbevolen.

Over het gebruik van L-serine bij zwangerschap en borstvoeding is onvoldoende betrouwbare informatie beschikbaar. In de praktijk is er geen probleem gezien van serine in combinatie met bijvoorbeeld SSRI’s en de geneesmiddelengroep benzodiazepines mits er langzaam wordt opgebouwd.

Bij kanker kan serine de groei bevorderen en daarom is het hierbij gecontra-indiceerd.

< Terug