Mucuna pruriens

De Mucuna pruriens of fluweelboon is een snelgroeiende, eenjarige tropische klimplant die zijn oorsprong vindt in Zuid-China en Oost-India en tegenwoordig veel wordt verbouwd in Azië, Afrika, Amerika en West-Indië (Caraïben). De plant brengt paarse boonachtige peulen voort, waarvan de zaden (mucunabonen) rijk zijn aan medicinale stoffen, met name levodopa (L-DOPA). De plant is berucht om de extreme jeuk die ontstaat bij contact met de huid en die met name wordt veroorzaakt door de haren op de peulen. De soortnaam pruriens (Latijn voor jeuk) verwijst naar deze onprettige eigenschap.
Het gebruik van de fluweelboon in de Ayurveda gaat terug tot circa 1500 v. Chr.. In oude geschriften wordt mucuna aanbevolen voor de behandeling van onder meer Kampavata, een zenuwaandoening die overeenkomsten vertoont met de ziekte van Parkinson, wormen, diarree, tuberculose en impotentie. In India wordt mucuna tegenwoordig aanbevolen als afrodisiacum, diureticum, zenuwtonicum en als middel om de menstruatie te bevorderen. Ook in Brazilië wordt mucuna ingezet als afrodisiacum, diureticum en zenuwtonicum, maar ook voor de behandeling van onder andere de ziekte van Parkinson.
De lokale bevolking van Guatemala verbouwt mucunabonen als groente en in Midden-Amerika en Brazilië worden de geroosterde en gemalen bonen gebruikt als surrogaatkoffie. Om die reden zijn de mucunabonen in deze regio ook bekend onder de naam ‘nescafé’. In veel delen van de wereld wordt mucuna gebruikt als veevoer en ‘groene’ mest.
Mucunabonen zijn rijk aan eiwitten (23-35%), koolhydraten, vetten en vezels. Daarnaast bevatten ze een breed scala aan micronutriënten, waaronder alkaloïden (o.a. mucunine, mucunadine, prurienine en prurieninine), saponinen, sterolen, aminozuren, d-chiro-inositol, serotonine, dopamine, ursolzuur en genisteïne. De catecholamine levodopa (L-DOPA; L-3,4-dihydroxyfenylalanine), een voorloper van dopamine, is het meest prominent aanwezig (7-10%). De neurotransmitter dopamine maakt deel uit van het zgn. beloningssysteem van de hersenen: het geeft een prettig gevoel na beloning en zorgt ervoor dat we ons tevreden voelen. Dopamine komt vrij bij bepaalde activiteiten, zoals eten, seks, sport of het gebruik van drugs.
Uit in-vitro en in-vivo studies is naar voren gekomen dat de mucuna-bestanddelen over diverse farmacologische eigenschappen beschikken, waaronder neuroprotectieve, antioxidant, ontstekingsremmende en antidiabetische effecten.

Zenuwstelsel/Ziekte van Parkinson
De ziekte van Parkinson is een degeneratieve aandoening in het centraal zenuwstelsel met een langzaam progressief beloop. In de hersenen ontstaat een tekort aan dopamine doordat de cellen die dopamine produceren afsterven. Ook is er weinig tyrosinehydroxylase, het enzym dat tyrosine in L-DOPA, een voorloper van dopamine, omzet. De dopamine producerende cellen bevinden zich met name in de substantia nigra (zwarte kern) in het middendeel van de hersenen. Via hun uitlopers transporteren de cellen dopamine naar het striatum, een onderdeel van de basale ganglia. Dit traject wordt het nigrostriatale circuit genoemd. De basale ganglia zijn betrokken bij het reguleren van de motorische activiteit die uitgaat van de hersenschors. Bij een dopaminetekort wordt de aansturing van spierbewegingen aangetast en kunnen trillingen of trager bewegen optreden. Bij Parkinson worden ook ontstekingsprocessen in zenuwweefsel waargenomen. Deze versnellen vermoedelijk de achteruitgang van het nigrostriatale circuit.
L-DOPA is de eerste keus voor de behandeling van Parkinson. Uit meerdere onderzoeken komt naar voren dat L-DOPA uit Mucuna pruriens voordelen heeft voor Parkinsonpatiënten ten opzichte synthetische L-DOPA, aangezien deze laatste vorm diverse bijwerkingen kan hebben bij jarenlang gebruik.
Uit dieronderzoek is gebleken dat mucuna een beschermend effect op hersencellen ontplooit bij muizen met Parkinson. Het vermindert de NO-productie, zenuwontsteking en activering van microglia (immuuncellen van het centraal zenuwstelsel). Daarbij presteert mucuna evengoed of zelfs beter dan oestrogeentherapie. Ook kan mucuna, anders dan synthetische levodopa, de endogene L-DOPA-, dopamine-, serotonine- en noradrenalinegehaltes in de substantia nigra herstellen en de aftakeling van dopaminerge neuronen in de substantia nigra tegengaan.
In een Italiaanse studie is het effect van levodopa uit Mucuna pruriens vergeleken met farmaceutische levodopa plus benserazide (decarboxylaseremmer die ervoor zorgt dat meer levodopa in de hersenen terechtkomt). 18 patiënten (gemiddelde leeftijd 61,8 jaar) met gevorderde Parkinson (gemiddeld 9,8 jaar ziek) kregen eenmalig het levodopamedicijn (L-DOPA 3,5 mg/kg lichaamsgewicht), een lage dosis geroosterde en gemalen mucunabonen (L-DOPA 12,5 mg/kg), een hoge dosis mucuna (L-DOPA 17,5 mg/kg) of een placebo.
De lagere dosering mucuna was even effectief in het verbeteren van de motorische reactie als het medicijn, maar met minder dyskinesieën (bewegingsstoornissen) en bijwerkingen. De hogere dosering mucuna zorgde voor een grotere verbetering van de motorische reactie, een 25% langere ‘on-fase’ (fase waarin de patiënt naar omstandigheden in een goede conditie verkeert) en ook minder dyskinesieën en bijwerkingen dan het medicijn.
Het aantal gemelde bijwerkingen bedroeg 24, waarvan er 19 betrekking hadden op het L-DOPA-medicijn. De onderzoekers constateren dan ook dat Mucuna pruriens even effectief is als farmaceutische levodopa plus benserazide en beter wordt verdragen.
In eerder onderzoek is al vastgesteld dat het effect van L-DOPA in mucuna sneller merkbaar is bij Parkinsonpatiënten dan van reguliere L-DOPA-medicatie plus carbidopa, een andere decarboxylaseremmer. Ook is aangetoond dat zelfs mucuna-extracten met te verwaarlozen L-DOPA-gehaltes een significant neuroprotectief effect hebben. Naast L-DOPA zijn blijkbaar ook andere mucuna-bestanddelen verantwoordelijk voor de waargenomen verbeteringen op het gebied van motorische symptomen (vertraagde bewegingen, trillingen, dyskinesieën) en algemeen functioneren. Dat zou kunnen betekenen dat het hele extract van Mucuna pruriens beter werkt bij Parkinson dan pure L-DOPA.
Indiase wetenschappers geven in een literatuurstudie aan dat Mucuna pruriens over immuun modulerende eigenschappen beschikt en ook langs die weg de progressie van Parkinson zou kunnen remmen. Mucuna reguleert allerlei cytokinen, zoals IL-1β, IL-6, IFN-γ en TNF-α, in het brein en de activiteit van transcriptiefactor NF-κB. Verder bevat mucuna ursolzuur dat beschikt over ontstekingsremmende eigenschappen.

Antioxidant
Extracten van mucunabonen blijken over krachtige antioxidant eigenschappen te beschikken. In-vitro beschermt mucuna tegen de productie van superoxide- en hydroxylradicalen en tegen lipide peroxidatie. In een onderzoek van de Universiteit Utrecht scoorde mucuna in een ORAC-test (Oxygen Radical Absorbence Capacity) 4-40 keer hogere waarden en in een zgn. DPPH (2,2′-difenyl-1-picrylhydrazyl radicaal)-test zelfs 20-300 keer hogere waarden dan andere bonen die veelvuldig in voeding voorkomen, zoals sojabonen, tuinbonen en linzen. Verder beschermde mucuna erytrocyten tegen oxidatieve schade in een zgn. CAPe-test (Cell-based Antioxidant Protection test in erytrocytes), maar dat gold niet voor de andere bonen. De onderzoekers constateerden ook dat deze intracellulaire antioxidant-werking niet zomaar aan de L-DOPA in mucuna kon worden toegeschreven. L-DOPA alleen in veel hogere concentraties dan in mucunabonen liet namelijk geen enkel effect zien in de test. Ze vermoeden dat andere mucuna-bestanddelen de permeabiliteit van de celmembraan verhogen, waardoor L-DOPA gemakkelijker en in grotere hoeveelheden de cel in kan om zijn beschermende werking te ontplooien.
Bij muizen met kunstmatig opgewekte Parkinson (door blootstelling aan de onkruidverdelger paraquat) werd in het weefsel van het nigrostriatale circuit significant meer lipide peroxidatie en nitriet en minder catalase (antioxidant enzym) dan bij gezonde muizen gevonden. Ook zagen de onderzoekers een significant verminderde immuunreactiviteit van tyrosinehydroxylase in de substantia nigra en het striatum. Interventie met Mucuna pruriens extract verhoogde de catalase-activiteit, verminderde oxidatieve stress en verbeterde de immuunreactiviteit van tyrosinehydroxylase. Ook werden neuropsychologische verbeteringen waargenomen: langere hangtijd (tijd dat muizen in het rooster van de kooi blijven hangen), beter evenwicht en beter bewegen. Op basis van deze resultaten stellen de onderzoekers dat behandeling met Mucuna pruriens extract de neurotoxiciteit van paraquat aanzienlijk kan verminderen.

Vruchtbaarheid/libido
In meerdere studies blijkt Mucuna pruriens de mannelijke vruchtbaarheid te verbeteren en het libido te verhogen. Deze effecten kunnen deels worden toegeschreven aan de antioxidant werking van mucuna. Bovendien is vastgesteld dat dopamine, waarvan L-DOPA de voorloper is, een stimulerend effect heeft op het seksueel gedrag. Indiase wetenschappers hebben in dieronderzoek vastgesteld dat oude ratten meer lipide peroxidatie, een hogere productie van hydroxylradicalen en waterstofperoxide en lagere waarden van enzymatische en niet-enzymatische antioxidanten hadden dan jonge ratten. Hun sperma telde minder zaadcellen die bovendien minder beweeglijk en levensvatbaar waren. Ook hadden de zaadcellen meer beschadigde chromosomen, mitochondriën en DNA dan het sperma van hun jongere soortgenoten. Suppletie met mucuna extract (200 mg/kg) verbeterde alle genoemde parameters: de schade aan spermacellen als gevolg van veroudering werd significant verminderd door het wegvangen van vrije radicalen, verbetering van de antioxidant afweer en de mitochondriale functie.
Dezelfde wetenschappers hebben ook gekeken naar het effect van mucuna bij ratten met diabetes. Seksuele disfunctie is een veelvoorkomende complicatie bij diabetes. Mucuna-suppletie (200 mg/kg) zorgde voor een significante verbetering van paringsgedrag, libido, potentie, spermaparameters en dagelijkse spermaproductie en voor hogere waarden van de hormonen FSH (follikel stimulerend hormoon), LH (luteïniserend hormoon) en testosteron.
Bij konijnen zorgt toevoeging van een geringe hoeveelheid gemalen mucunabonen (1,5-3%) aan het voer voor meer seksuele activiteit en meer beweeglijke zaadcellen.
Bij 60 onvruchtbare mannen (leeftijd 30-44 jaar) zorgde drie maanden lang dagelijks 5 g Mucuna pruriens-poeder voor een betere spermakwaliteit en minder psychologische stress. In een studie met 75 onvruchtbare mannen (leeftijd 30-44 jaar) vonden de onderzoekers dat Mucuna pruriens de steroïdogenese en spermakwaliteit verbetert door invloed op de HPG (hypothalamus-hypofyse-gonadale)-as. De onvruchtbare mannen hadden minder en minder beweeglijke zaadcellen, lagere bloedwaarden van testosteron en LH, verhoogde waarden van FSH en prolactine en minder dopamine, adrenaline en noradrenaline in het bloed en het zaadvocht. Behandeling met mucunapoeder (5 g/dag gedurende drie maanden) verbeterde al deze parameters significant en zorgde voor een afname van de (te hoge) FSH- en prolactinewaarden.
Wetenschappers van de Universiteit van Amsterdam hebben vastgesteld dat het libido verhogende effect van L-DOPA bij ratten slechts ten dele bij de mens wordt gezien. 47 psychologiestudenten (19 mannen, 28 vrouwen, gemiddelde leeftijd 22 jaar) kregen een eenmalige dosis van 100 mg L-DOPA, waarna ze aan een erotische fantasie moesten denken en vervolgens een erotisch filmpje kregen te zien. L-DOPA had geen effect op de genitale en subjectieve seksuele opwinding, maar verhoogde wel het seksueel verlangen, zij het alleen bij de mannen, zoals bleek uit de achillespees-reflex (meet hoezeer het lichaam zich voorbereidt op geanticipeerd gedrag).

Diabetes/bloedsuikerspiegel
Mucunabonen bevatten d-chiro-inositol (DCI) en twee afgeleiden daarvan (galactoderivaten). Van deze stoffen is een antiglycemisch effect bij dieren vastgesteld. DCI versnelt de activering van glycogeen synthase en pyruvaat dehydrogenase, twee enzymen die zijn betrokken bij de niet-oxidatieve en oxidatieve afbraak van glucose. Een defect in de omzetting van myo-inositol in DCI wordt in verband gebracht met het ontstaan van insulineresistentie. Met extra DCI zou dit defect kunnen worden omzeild en de insulinegevoeligheid weer deels kunnen worden hersteld.
Toevoeging van DCI aan een maaltijd zorgde bij insulineresistente apen met hyperinsulinemie voor verlaging van de postprandiale plasmawaarden van glucose en insuline.
Bij gezonde ratten zorgde een eenmalige, hoge dosering van Mucuna pruriens (100 of 200 mg/kg) voorafgaand aan orale toediening van glucose voor een verlaging van de bloedsuikerspiegel van 7,1 naar 4,2 mmol/l. Bij ratten met diabetes was na drie weken mucuna-suppletie de bloedsuikerspiegel gedaald van 13,4 naar 5,0 mmol/l. In een Nigeriaanse studie kregen ratten met diabetes (bloedsuikerspiegel > 15 mmol/l) diverse doseringen Mucuna pruriens (5-100 mg/kg). Acht uur na de interventie was de bloedsuikerspiegel bij de laagste mucuna-dosering 18,6% lager, bij de hoogste dosering was dat 55,4%. Na 12 weken suppletie was de bloedsuikerspiegel bij de ratten die de laagste dosering kregen 55,2% lager en bij de ratten met de hoogste dosering 83,6% lager. Ter vergelijking: het diabetesmedicijn glibenclamide (5 mg/kg/dag) zorgde voor een daling van 57,8%.

Overige
– Bloeddruk. In enkele in-vitro onderzoeken is een bloeddrukverlagend effect van extracten van mucunabonen gevonden. Mucuna werkt als een ACE-remmer, waarbij de omzetting van angiotensine I in het bloeddruk verhogende angiotensine II en de inactivering van het vaatverwijdende bradykinine worden geremd. De ACE-remmende werking van mucuna wordt toegeschreven aan de aanwezigheid van levodopa en genisteïne.
– Slangenbeten. Traditioneel werd Mucuna pruriens door inheemse volkeren ingezet bij slangenbeten. Uit diverse onderzoeken komt naar voren dat mucuna inderdaad via verschillende mechanismen bescherming kan bieden tegen de schadelijke effecten van slangengif. Bij muizen en ratten beschermt mucuna tegen het gif van de zeer giftige zaagschubadder (Echis carinatus) en de Javaanse (spuwende) cobra (Naja sputatrix).
– Restless Legs Syndroom/PLMD. Het mucuna-bestanddeel L-DOPA heeft een gunstig effect op rusteloze benen (RLS) en periodiek bewegende ledematen tijdens de slaap (Periodic Limb Movement Disorder; PLMD). In een Amerikaanse studie kregen 37 kinderen in de leeftijd van 7-12 jaar met ADHD en al dan niet met RLS/PLMD dagelijks L-DOPA met gereguleerde afgifte (plus carbidopa) in doseringen van 250-600 mg of een placebo. Na 8-13 weken waren de RLS/PLMD-symptomen significant verbeterd door L-DOPA, maar niet de ADHD-symptomen.
Volgens andere wetenschappers lijken kinderen met gediagnosticeerde RLS vaak hyperactief omdat ze niet in hun schoolbank kunnen blijven zitten vanwege de beweeglijke benen. Verder zouden de slaapstoornissen door RLS/PLMD ADHD-achtige klachten kunnen veroorzaken. Verbetering van de RLS/PLMD-klachten en de daarmee samenhangende vermindering van slaapstoornissen worden vaak gezien als verbetering van ADHD, terwijl er eigenlijk geen sprake is van ADHD.
In empirisch onderzoek zijn gunstige effecten van Mucuna pruriens bij ADHD en hyperactiviteit waargenomen.

(WD)

Bronnen

  • Wikipedia (en): Mucuna pruriens; geraadpleegd 10-2019.
  • The Tropical Plant Database: Velvet bean; geraadpleegd 10-2019.
  • Natural Medicines: Cowhage; geraadpleegd 10-2019.
  • Lampariello LR et al.: The Magic Velvet Bean of Mucuna pruriens; Journal of Traditional and Complementary Medicine 2(4):331-339, 2012.
  • Yadav SK et al.: Comparison of the neuroprotective potential of Mucuna pruriens seed extract with estrogen in 1-methyl-4-phenyl-1,2,3,6-tetrahydropyridine (MPTP)-induced PD mice model; Neurochemistry International 65:1-13, 2014.
  • Manyam BV, Dhanasekaran M, Hare TA: Neuroprotective effects of the antiparkinson drug Mucuna pruriens; Phytotherapy Research 18(9):706-712, 2004.
  • Cilia R et al.: Mucuna pruriens in Parkinson disease: A double-blind, randomized, controlled, crossover study; Neurology 89(5):432-438, 2017.
  • Katzenschlager R et al.: Mucuna pruriens in Parkinson’s disease: a double blind clinical and pharmacological study; Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry 75(12):1672-1677, 2004.
  • Rai SN et al.: Immunomodulation of Parkinson’s disease using Mucuna pruriens (Mp); Journal of Chemical Neuroanatonomy 85:27-35, 2017.
  • Rai SN et al.: Mucuna pruriens Protects against MPTP Intoxicated Neuroinflammation in Parkinson’s Disease through NF-κB/pAKT Signaling Pathways; Frontiers in Aging Neuroscience 9:421, 2017.
  • Tripathi YB, Upadhyay AK: Antioxidant properties of Mucuna pruriens Linn.; Current Science (80)11:1377-1378, 2001.
  • Halkes SBA et al.: Antioxidant-activiteit van Mucuna pruriens; Nederlands Tijdschrift voor Fytotherapie 23(2):11-13, 2010.
  • Yadav SK et al.: Mucuna pruriens seed extract reduces oxidative stress in nigrostriatal tissue and improves neurobehavioral activity in paraquat-induced Parkinsonian mouse model; Neurochemistry International 62(8):1039-1047, 2013.
  • Suresh S, Prithiviraj E, Prakash S: Effect of Mucuna pruriens on oxidative stress mediated damage in aged rat sperm; International Journal of Andrology 33(1):22-32, 2010.
  • Suresh S, Prakash S: Effect of Mucuna pruriens (Linn.) on sexual behavior and sperm parameters in streptozotocin-induced diabetic male rat; Journal of Sexual Medicine 9(12):3066-3078, 2012.
  • Mutwedu VB et al.: Effect of dietary inclusion of small quantities of Mucuna pruriens seed meal on sexual behavior, semen characteristics, and biochemical parameters in rabbit bucks (Oryctolagus cuniculus); Tropical Animal Health and Production 51(5):1195-1202, 2019.
  • Shukla KK et al: Mucuna pruriens Reduces Stress and Improves the Quality of Semen in Infertile Men; Evidence Based Complementary and Alternative Medicine 7(1):137-144, 2010.
  • Shukla KK et al.: Mucuna pruriens improves male fertility by its action on the hypothalamus-pituitary-gonadal axis; Fertility and Sterility 92(6):1934-1940, 2009.
  • Both S et al.: Effect of a single dose of levodopa on sexual response in men and women; Neuropsychopharmacology 30(1):173-183, 2005.
  • Donati D et al.: Antidiabetic oligocyclitols in seeds of Mucuna pruriens; Phytotherapy Research 19(12):1057-1060, 2005.
  • Larner J: D-chiro-inositol–its functional role in insulin action and its deficit in insulin resistance; International Journal of Experimental Diabetes Research 3(1):47-60, 2002.
  • Ortmeyer HK, Larner J, Hansen BC: Effects of D-chiroinositol added to a meal on plasma glucose and insulin in hyperinsulinemic rhesus monkeys; Obesity Research 3 Suppl 4:605S-608S, 1995.
  • Bhaskar A, Vidhya VG, Ramya M: Hypoglycemic effect of Mucuna pruriens seed extract on normal and streptozotocin-diabetic rats; Fitoterapia 79(7-8):539-543, 2008.
  • Majekodunmi SO et al.: Evaluation of the anti-diabetic properties of Mucuna pruriens seed extract; Asian Pacific Journal of Tropical Medicine 4(8):632-636, 2011.
  • Chaudhary SK et al.: Angiotensin-converting enzyme (ACE) inhibitory potential of standardized Mucuna pruriens seed extract; Pharmaceutical Biology 53(11):1614-1620, 2015.
  • Khan MY, Kumar V: Mechanism of antihypertensive effect of Mucuna pruriens L. seed extract and its isolated compounds; Journal of Complementary and Integrative Medicine 14(4), 2017.
  • Fung SY et al: Prophylactic effect of Mucuna pruriens Linn (velvet bean) seed extract against experimental Naja sputatrix envenomation: gene expression studies; Indian Journal of Experimental Biology 52(9):849-859, 2014.
  • Guerranti R et al.: Proteomic analysis of the pathophysiological process involved in the antisnake venom effect of Mucuna pruriens extract; Proteomics 8(2):402-412, 2008.
  • England SJ et al.: L-Dopa improves Restless Legs Syndrome and periodic limb movements in sleep but not Attention-Deficit-Hyperactivity Disorder in a double-blind trial in children; Sleep Medicine 12(5):471-477, 2011.
  • Walters AS et al.: Dopaminergic therapy in children with restless legs/periodic limb movements in sleep and ADHD. Dopaminergic Therapy Study Group; Pediatric Neurology 22(3):182-186, 2000.
  • Walters AS et al.: Review of the possible relationship and hypothetical links between attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) and the simple sleep related movement disorders, parasomnias, hypersomnias, and circadian rhythm disorders; Journal of Clinical Sleep Medicine 4(6):591-600, 2008.

 

< Terug