PQQ
Pyrroloquinoline quinon (PQQ) is een vitamine B-achtige verbinding en redox cofactor die een belangrijke rol speelt bij de energievoorziening, werking van de zenuwen, vruchtbaarheid, groei, cognitie en immuniteit. De stof werd ontdekt in 1964 als een enzymatische cofactor in bacteriën en in 1979 voor het eerst geïsoleerd.
Ons lichaam kan geen PQQ aanmaken, dus zijn we voor deze stof volledig aangewezen op de voeding. Via de voeding krijgen we dagelijks gemiddeld 0,1-1 mg (derivaten van) PQQ binnen. Belangrijke voedingsbronnen van PQQ zijn kiwi’s, peterselie, groene pepers, spinazie, gefermenteerde soja (natto) en thee. Het PQQ-gehalte bedraagt echter slechts enkele microgrammen per 100 g of 100 ml. Ook moedermelk bevat PQQ, maar wel in veel hogere concentraties (tot 18 µg/100 ml). De hoogste weefselconcentraties zijn gevonden in de nieren, milt en longen.
Belangrijkste functies en werkingsmechanismen van PQQ:
- Essentieel voor het goed functioneren van mitochondriën. Bevordert de aanmaak van nieuwe mitochondriën.
- Kan (bij dieren) mitochondriale dysfunctie voorkomen en daarmee schade aan hartweefsel als gevolg van overdruk verminderen en het ontstaan van chronisch hartfalen voorkomen.
- Activeert AMPK (AMP-geactiveerde proteïne kinase), een belangrijke energiesensor die zorgt voor het cellulair metabolisme en de energiehomeostase.
- Maakt deel uit van veel quinoproteïnen of quinohemoproteïnen, eiwitstructuren die betrokken zijn bij de energieproductie.
- Kan prestatieverhogend werken, zeker in combinatie met sporten.
- Krachtige antioxidant.
- Vermindert de ontstekingsmarkers CRP (C-reactief proteïne) en IL-6 (interleukine-6).
- Beschermt zenuwweefsel. Suppletie stimuleert de productie en afgifte van NGF (nerve growth factor, zenuwgroeifactor), een neuropeptide betrokken bij de groei en het behoud van zenuwen.
- Beschermt hersencellen tegen oxidatieve schade bij een hersenbloeding.
- Kan cognitieve schade omkeren die is ontstaan als gevolg van chronische oxidatieve stress en verbetert de prestaties op geheugentesten in diermodellen.
- Remt de aanmaak van iNOS (inducible nitric oxide synthase), een belangrijke bron van stikstofradicalen die schadelijk zijn voor hersencellen.
- Beschermt zenuwcellen tegen de schadelijke effecten van bèta-amyloïd plaques, die met Alzheimer in verband worden gebracht.
- Verlaagt LDL- en totaalcholesterol bij mensen met een verhoogd LDL-cholesterolgehalte.
- Werkt synergistisch met co-enzym Q10.
Bronnen
- Rucker R, Chowanadisai W, Nakano M: Potential Physiological Importance of Pyrroloquinoline Quinone; Alternative Medicine Review 14(3):268-277, 2009.
- Murray M: Verbeteren van de mitochondriale functie; symposium ‘Optimale energieverdeling, van cel tot lichaamssysteem’, Natura Foundation febr. 2019.
- Pruimboom L: Energieverdeling is de drijvende kracht achter de evolutie; symposium ‘Optimale energieverdeling, van cel tot lichaamssysteem’, Natura Foundation febr. 2019.
- Hwang P, Willoughby DS: Mechanisms Behind Pyrroloquinoline Quinone Supplementation on Skeletal Muscle Mitochondrial Biogenesis: Possible Synergistic Effects with Exercise; Journal of the American College of Nutrition 1:1-11, 2018 [Epub ahead of print].
- Xuan X et al.: Pyrroloquinoline quinone can prevent chronic heart failure by regulating mitochondrial function; Cardiovascular Diagnosis and Therapy 10(3), 2020. doi: 10.21037/cdt-20-129.