Saccharomyces boulardii

Geschiedenis
Probiotica worden door de World Health Organisation (WHO) en experts van de Food and Agriculture Organisation (FAO) gedefinieerd als levende micro-organismen die bij voldoende dosering een gezondheidsvoordeel opleveren voor de gastheer. Een probioticum moet hierbij aan verschillende eigenschappen voldoen: het moet een nuttig effect hebben op de gastheer, niet toxisch of pathogeen zijn, een groot aantal levende cellen bevatten en stabiel blijven tijdens opslag en gebruik. Saccharomyces boulardii valt derhalve onder deze classificatie als niet-pathogene probiotische gist, die in staat is het maagzuur te overleven.

Saccharomyces boulardii is een bijzondere giststam met een intrigerende achtergrond. Gisten zijn eencellige, eukaryote micro-organismen die behoren tot het rijk van de schimmels. Bovengenoemde gist is verwant aan Saccharomyces cerevisae, ofwel bakkersgist. De ontdekking van de Saccharomyces boulardii gaat terug naar 1920, toen de Franse onderzoeker Henri Boulard deze stam isoleerde uit de schillen van lychee en mangosteen tijdens zijn reis door Zuidoost-Azië. Het was hem namelijk opgevallen dat de inheemse bevolking op de schillen kauwde om de symptomen van cholera te onderdrukken. En met succes.

Microbioom probioticaAlgemene werkzaamheid
Saccharomyces cerevisiae bevordert de gezondheid van het darmkanaal, helpt een gezond darmmicrobioom in balans te houden en ondersteunt een evenwichtige darmreactie op normale interne en omgevingsstressoren. Van Saccharomyces boulardii is ook aangetoond dat het een goede gastro-intestinale functie ondersteunt bij tijdelijke verstoringen van de normale balans van de darmflora. Het wordt therapeutisch ingezet als de ziekte het gevolg lijkt van een uitgeputte darmflora of als er sprake is van kolonisatie door pathogene organismen, zoals bij reizigersdiarree. Normaal gesproken bereikt Saccharomyces boulardii een maximale steady state in 3 dagen bij orale inname. Hij vermenigvuldigt zich niet in de darm en wordt in principe niet geabsorbeerd. Wanneer de inname stopt zijn de gistcellen na 6-7 uur niet meer te traceren.

Speciale eigenschap
Pathogene bacteriën produceren verschillende adhesiefactoren, genaamd adhesines, om effectief aan een oppervlak van een gastheer te kunnen binden. Via mannose-specifieke adhesinen kunnen EHEC (Enterohemorragische E. coli) en EPEC (Enteropathogene E. coli) binden met mannose als receptor. Mannose is rijkelijk aanwezig op het celoppervlak van Saccharomyces boulardii, waardoor EHEC en EPEC hieraan kunnen binden en wordt voorkomen dat ze binden aan gastheercellen in het darmkanaal. Zo kan de initiële stap van een infectie met deze pathogenen gedeeltelijk worden verhinderd. In onderzoek is namelijk aangetoond dat bacteriën die binden aan gistcellen en niet aan de membranen van darmwandcellen, worden geëlimineerd door de stroming van darmsappen in het darmkanaal.

Diarree
Diverse studies laten zien dat het gebruik van S. boulardii preventief en therapeutisch werkt bij verschillende vormen van diarree. Volgens klinisch onderzoek bij kinderen die Saccharomyces boulardii oraal gesuppleerd kregen, verminderde Saccharomyces boulardii de duur van acute diarree met gemiddeld 1 dag. Diarree veroorzaakt door rotavirussen of niet-specifieke oorzaken werd verminderd met respectievelijk ongeveer 18-22 uur.

Volgens een grote review uitgevoerd door the American Academy of Pediatrics is Saccharomyces boulardii veilig bevonden en heeft duidelijk voordelige effecten bij kinderen in de leeftijd van enkele maanden tot 15 jaar die aan acute diarree lijden door verschillende oorzaken.

DarmklachtenDiarree ten gevolge van antibioticagebruik
Oraal toegediende Saccharomyces boulardii lijkt ook gunstig te zijn voor de preventie van antibiotica-geassocieerde diarree (AAD). In klinische onderzoeken wordt aangetoond dat het oraal innemen van S. boulardii het risico op AAD bij volwassenen en kinderen met 52-63% kan verminderen. De kinderen kregen 1-2 x daags 250 mg S. boulardii, overeenkomend met ongeveer 5-10 miljard kolonie vormende eenheden, tijdens antibioticabehandeling. De volwassenen kregen 2-4 maal daags 250-500 mg S. boulardii, meestal niet meer dan 1.000 mg per dag en meestal in combinatie met antibiotica.

Ook uit een grootschalige Cochrane-review (33 studies, 6.352 kinderen variërend in leeftijd van 3 dagen tot 17 jaar) blijkt overtuigend dat probiotica antibiotica-geassocieerde diarree kunnen voorkomen dan wel verkorten. Van de kinderen die naast antibiotica ook probiotica kregen ontwikkelde 8% diarree, tegenover 19% van de kinderen die alleen antibiotica kregen. Bovendien verkortten probiotica de duur van de diarree met bijna 1 dag. De beste resultaten werden gezien bij doseringen van 5 x 109 kve of meer per dag en met de stammen L. rhamnosus of Saccharomyces boulardii.

Clostridium difficile-infectie
In een aantal in-vitrostudies is aangetoond dat S.boulardii concurreert om hechtingsplaatsen en de hechting van Clostridium difficile (bacterie die gifstoffen produceert en daarmee de darmwand infecteert) blokkeert, wat infectie helpt voorkomen. Mogelijk helpt S. boulardii bij een C. difficile-infectie ook door proteasen te produceren die de toxiciteit van C. difficile-toxines A en B kunnen verminderen. In combinatie met de medicijnen vancomycine of metronidazol lijkt oraal genomen S. boulardii gunstig te zijn bij het voorkomen van herhaling van C. difficile-infectie die vooral (oudere) mensen in zorginstellingen, ziekenhuispatiënten of zeer jonge kinderen treft.

Ook bij een eerste optreden van C. difficile-infectie (diarree) als gevolg van antibioticagebruik is de effectiviteit van S.boulardii geëvalueerd. Daaruit blijkt dat het dagelijks oraal innemen van 10-30 miljard kve S.boulardii in combinatie met antibiotica het risico op het ontwikkelen van C. difficile-diarree bij volwassenen en kinderen kan verminderen met 53-61%. S. boulardii is echter nog niet opgenomen in de huidige richtlijnen van de Infectious Diseases Society of America (IDSA) voor de primaire preventie van C. difficile-infectie.

Waarschuwing
Raadpleeg voor gebruik uw gezondheidsprofessional, arts of apotheker bij zwangerschap, borstvoeding, ziekte of medicijngebruik (met name immunosuppressiva).

(SvdZ)

 

Bronvermelding

  • NatMed Pro – Professional Monograph (therapeuticresearch.com)
  • Nieuwe benaderingen voor de kwaliteitscontrole van farmaceutische Saccharomyces boulardii preparaten. 2010 APA: Goeme, F., & Nelis, H. (2010)
  • Efficacy and safety of the probiotic Saccharomyces boulardii for the prevention and therapy of gastrointestinal disorders. Therapeutic Advances in Gastroenterology, Theodoros Kelesidis and Charalabos Pothoulakis (2012) 5(2) 111–125 DOI: 10.1177/ 1756283X11428502
  • Adhesine – Wikipedia 18-08-23
  • Clostridioides (Clostridium) difficile | RIVM 15-08-23
  • Saccharomyces boulardii – Wikipedia 15-08-23
  • Efficacy and Safety of Saccharomyces boulardii for Acute Diarrhea, Amin Salehi-Abargouei and Vajihe Akbari (June, 2014) DOI:1542/peds.2013-3950

 

< Terug