Calcium is het op vijf na meest voorkomende element in de aardkorst en behoort, samen met bijvoorbeeld magnesium, tot de aardalkalimetalen. De naam calcium is afgeleid van het Latijnse woord calx, wat kalksteen betekent.
Calcium speelt een veelzijdige rol in ons dagelijks leven. Zo wordt het gebruikt in broodverbeteraars (calciumfosfaat), tandpasta, witte verf, schoonmaakmiddelen (calciumcarbonaat), cement (calciumoxide), gips (calciumsulfaat), kunstmest (calciumnitraat) en als zuurteregelaar en antiklontermiddel in voedingsmiddelen.
Een recente publicatie in ‘The Lancet Global Health’ laat zien dat 66% van de wereldbevolking een calciumtekort heeft. In onze regionen bedraagt dit percentage ‘slechts’ 30-35, maar dat betekent nog altijd dat een derde van de inwoners van ‘Nederland zuivelland’ niet voldoende calcium binnenkrijgt. En dat zijn toch zo’n 6 miljoen mensen.
Nederland is nog steeds een zuivelproducent van formaat. Jaarlijks wordt zo’n 14 miljard kilo melk verwerkt tot calciumrijke zuivelproducten als melk(producten), kaas en yoghurt. Maar de tijden veranderen en daarmee ook de voedingspatronen. De huidige trend laat zien dat steeds meer mensen kiezen voor plantaardige zuivelvervangers en hun consumptie van dierlijke producten verminderen, wat de inname van calcium beïnvloedt.
Ter illustratie: volle koemelk bevat 124 mg calcium per 100 ml, maar plantaardige alternatieven aanzienlijk minder: sojamelk bevat 17 mg, havermelk 3 mg en amandelmelk 6 mg, al dan niet toegevoegd. Dus het risico op een calciumtekort is zeker niet denkbeeldig. Gelukkig zijn er ook goede plantaardige calciumleveranciers, zoals boerenkool, witte bonen en bepaalde noten en zaden. Daarnaast zijn er vele calciumsupplementen op de markt die je een handje kunnen helpen.
Calcium is een belangrijk mineraal voor de mens omdat het onder andere bijdraagt aan het behoud van sterke botten en tanden, onze energievoorziening en het spijsverteringstelsel. Britse onderzoekers, verbonden aan de universiteit van Oxford, hebben ook een heel nieuwe kant van calcium ontdekt: dagelijkse inname van 300 mg calcium via de voeding bijvoorbeeld verlaagt het risico op darmkanker bij vrouwen met 17%. Dat is pakweg 1 glas volle melk per dag.
Een tekort aan calcium kan immers wel degelijk invloed hebben op het normale functioneren van de mens en nog meer dan we al vermoedden.
(HH)
Bron: Papier K et al.: Diet-wide analyses for risk of colorectal cancer: prospective stud of 12,251 incident cases among 542,778 women in the UK; Nature Communications 16:375, 2025.