Passiebloem
De passiebloem (Passiflora incarnata) komt van oorsprong voor in het zuidoosten van Noord-Amerika, Midden- en Zuid-Amerika en de Caraïben. De Indianen van Noord-Amerika gebruikten de stengel, bladeren en bloemen van de plant onder meer bij zenuwpijn en rusteloosheid. De Azteken pasten het toe als bedwelmend, kalmerend en bloedzuiverend middel. De belangrijkste werkzame bestanddelen zijn harmaanalkaloïden (o.a. passiflorine, harmaline en harmolol), flavonoïden (o.a. vitexine, rutine en quercetine) en fytosterolen (o.a. sitosterol).
Slaap
Tegenwoordig wordt passiebloem vooral ingezet om de nachtrust te verbeteren, bij angsten en als kalmeringsmiddel. Uit in-vitro onderzoek is gebleken dat ook bij dit kruid de farmacologische effecten het gevolg zijn van aanpassingen van het GABA-systeem, zoals de affiniteit voor GABAA– en GABAB-receptoren en de mate van GABA-opname.
Een thee, getrokken van 2 gram passiebloem in 250 ml water, kan een gunstig effect op de slaap hebben. Een groep van 41 volwassenen in de leeftijd van 18-35 jaar met milde fluctuaties in slaapkwaliteit kreeg een week lang ofwel de passiebloemthee ofwel een placebo. Na een wash-out periode van een week werd van interventie gewisseld. De resultaten werden in kaart gebracht met behulp van slaaponderzoek (polysomnografie) en aan de hand van de slaapdagboeken van de deelnemers. Passiebloemthee bleek de slaapkwaliteit significant te verbeteren, maar had geen effect op andere aspecten van de slaap, zoals de inslaaptijd.
Aan een Duits onderzoek namen 154 patiënten deel die bij verschillende artsen onder behandeling waren voor nervositeit en bijbehorende symptomen, zoals uitputting, verstoorde slaap, innerlijke onrust of concentratieverlies. Via hun arts kregen ze tabletten met 425 mg passiebloem extract in verschillende doseringen (gemiddeld 2,4 tabletten per dag) voorgeschreven. Aan het begin van de studie, na vier weken en na twaalf weken vulden de deelnemers vragenlijsten in over stressbestendigheid en kwaliteit van leven. Na twaalf weken passiebloem-suppletie waren de stressbestendigheid en de kwaliteit van leven significant verbeterd en de symptomen van nervositeit verminderd.
Angsten
In meerdere studies blijkt passiebloem een anxiolytische werking te hebben bij angsten voor medische ingrepen. Zo kregen 60 patiënten die spinale anesthesie moesten ondergaan een half uur voor de daadwerkelijke ruggenprik passiebloem extract of een placebo. Vlak voordat de anesthesie werd toegediend was de angst bij de patiënten in de placebogroep toegenomen. Passiebloem extract onderdrukte die toename van angst in de behandelgroep, zonder dat de deelnemers versuft raakten of hun psychomotorfunctie werd aangetast.
Aan een Iraans onderzoek werkten 63 mensen met matige tot zeer veel angst voor de tandarts mee. Voorafgaand aan de tandartsbehandeling kregen ze een vloeibaar passiebloem extract, een vloeibare placebo of helemaal niets. In de behandelgroep daalde het angstniveau met 30%, tegenover 12% in de placebogroep en 4% in de groep die niets had gekregen.
Braziliaanse onderzoekers hebben de anxiolytische werking van passiebloem vergeleken met die van midazolam, een benzodiazepine met sterke angstremmende en kalmerende eigenschappen. Daartoe kregen 40 patiënten die een kies uit de onderkaak moesten laten trekken een half uur voor de behandeling ofwel 260 mg passiebloem ofwel 15 mg midazolam. De mate van angst werd vastgesteld met behulp van vragenlijsten en fysieke parameters (bloeddruk, hartslag, zuurstofverzadiging). In beide groepen gaf meer dan 70% van de deelnemers aan rustig of een beetje bang te zijn. Er waren geen verschillen in de fysieke parameters tussen beide groepen. In de midazolam-groep gaf echter 20% van de deelnemers aan zich niets van de hele behandeling te kunnen herinneren, terwijl passiebloem niet of nauwelijks effect op het geheugen had. Volgens de onderzoekers is passiebloem even effectief als midazolam voor het onderdrukken van preoperatieve angsten.
(WD)
Bronnen
- Ngan A, Conduit R: A double-blind, placebo-controlled investigation of the effects of Passiflora incarnata (passionflower) herbal tea on subjective sleep quality; Phytotherapy Research 25(8):1153-1159, 2011.
- Appel K: Modulation of the γ-aminobutyric acid (GABA) system by Passiflora incarnata L.; Phytotherapy Research 25(6):838-843, 2011.
- Gibbert J et al.: Improvement of Stress Resistance and Quality of Life of Adults with Nervous Restlessness after Treatment with a Passion Flower Dry Extract; Complementary Medicine Research 24(2):83-89, 2017.
- Aslanargun P et al.: Passiflora incarnata Linneaus as an anxiolytic before spinal anesthesia; Journal of Anesthesia 26(1):39-44, 2012.
- Kaviani N et al.: The efficacy of passiflora incarnata linnaeus in reducing dental anxiety in patients undergoing periodontal treatment; Journal of Dentistry (Shiraz, Iran) 14(2):68-72, 2013.
- Dantas LP et al.: Effects of passiflora incarnata and midazolam for control of anxiety in patients undergoing dental extraction; Medicina Oral, Patología Oral y Cirugía Bucal 22(1):e95-e101, 2017.