Wanneer je aan de Hollandse keuken denkt, is er één ingrediënt dat er met kop en schouders boven uit steekt: de aardappel. Gemiddeld eten we in Nederland jaarlijks tussen de 80-140 kilo aardappelen per persoon: gebakken, gestoomd, gekookt, gefrituurd, gepureerd of geroosterd.
Hoewel de aardappel een oer-Hollandse status heeft, komt hij oorspronkelijk uit Zuid-Amerika en is hij net als de tomaat en aubergine een lid van de nachtschadefamilie. Decennialang vormde de aardappel een hoofdbestanddeel van het Nederlandse avondeten, maar steeds vaker krijgt de pieper het stempel ‘ongezond’. Ook in dieetland zijn aardappelen niet populair: het zouden dikmakers zijn en ze verhogen de kans op diabetes type II.
Toch ligt de schuld niet bij de aardappel zelf, maar bij de manier waarop we hem bereiden en consumeren die ons parten speelt: patat met lekker veel mayonaise of zoute chips.
De aardappel (en vooral ook de schil) is juist een rijke bron van voedingsstoffen. Hij bevat kalium en vitamine C, maar ook een scala aan B-vitamines, magnesium, fosfor, calcium en ijzer. De gele kleur van aardappels is te danken aan de aanwezigheid van carotenoïden zoals luteïne, zeaxanthine en violaxanthine, die als krachtige antioxidanten kunnen werken.
Gekookte en daarna afgekoelde aardappelen hebben een lage glycemische lading en bevatten resistent zetmeel: een uitstekende voedingsbodem voor onze darmbacteriën.
Genoeg redenen voor de onderzoekers van de University of Nevada om de aardappel aan een nieuwe studie te onderwerpen en die is onlangs gepubliceerd in de wetenschappelijke vakbladen. En wat blijkt? Die goede oude aardappel kan onverwachts nog wel eens een bondgenoot zijn bij de strijd tegen overgewicht en diabetes type II.
“Ik doe graag onderzoek naar voedingsmiddelen die gestigmatiseerd zijn in de voedingswereld”, vertelt voedingswetenschapper Neda Akhavan. “De meeste mensen associëren de aardappel met gefrituurd voedsel of iets dat veel vet bevat. Wij wilden laten zien dat een aardappel – mits op de juiste manier bereid – zowel functioneel als gezond is.”
Om dit te bewijzen kregen 24 testpersonen met een goed gecontroleerde vorm van diabetes type II gedurende 12 weken dagelijks een voorgebakken aardappel met schil (ongeveer 100 gram) als bijgerecht. Na 84 piepers waren de eerste resultaten bemoedigend: de deelnemers die aardappels aten, vertoonden een lichte daling van hun bloedsuikerspiegel en een afname van hun tailleomtrek.
Akhavan en haar team zijn van plan om het onderzoek in de komende maanden uit te breiden naar een grotere en meer diverse groep deelnemers. Ze willen dan bestuderen wat voor invloed aardappelconsumptie heeft op dieetpatronen en de daarmee samenhangende gezondheidsvoordelen.
(HH)
Bronnen:
Kras J: Op zoek naar een superfood die goed is voor je hart? Bak een aardappel; Scientias 12 aug. 2024. Akhavan N et al.: Effects of White Potato Consumption on Measures of Cardiometabolic Health in Individuals With Type 2 Diabetes Mellitus; Clinical Trials.