Kinderen en voedingssuppletie: mineralen

IJzer en magnesium
IJzertekort komt het meest voor
Zoals al eerder vermeld is ijzer is een belangrijk mineraal voor de aanmaak van hemoglobine en voor de ontwikkeling van de hersenen van kinderen. Omdat kinderen snel groeien hebben ze een verhoogde behoefte aan ijzer.
IJzerdeficiëntie is het meest voorkomende tekort onder kinderen (en zwangere vrouwen). In de VS heeft 7-9% van de 1-3 jaar oude kinderen een ijzertekort. Uit een Nederlands onderzoek blijkt dat 18,8% van de onderzochte jonge kinderen (0,5-3 jaar) een ijzertekort heeft en 8,5% ijzergebreksanemie.
In een Braziliaanse dubbelblinde studie kregen kinderen met ijzergebreksanemie in de leeftijd van 1-13 jaar ijzer bisglycinaat (3 mg/kg lichaamsgewicht). Na 45 dagen waren de hemoglobine- en ferritinewaarden en het gemiddeld volume van erytrocyten in bloed (MCV) significant toegenomen en de transferrinewaarden gedaald. De onderzoekers concluderen daarom dat ijzer bisglycinaat uitstekend geschikt is om de lichaamsvoorraden ijzer te verhogen.

Leerprestaties
In een meta-analyse van 32 studies met in totaal 7.089 schoolgaande kinderen in de leeftijd van 5-12 jaar is het effect van ijzersuppletie bij kinderen met ijzergebreksanemie in kaart gebracht. Uit de analyse komt naar voren dat ijzersuppletie algehele leerprestaties, IQ, aandacht en concentratie verbetert. Ook de lichaamslengte en het gewicht verbeteren. Ten slotte vermindert ijzersuppletie het risico op ijzergebreksanemie met 50% en ijzerdeficiëntie met 79%.
Amerikaanse wetenschappers hebben vastgesteld dat een hoger ijzergehalte in de hersenen van kinderen in de leeftijd van 7-16 jaar gerelateerd is aan een hogere algehele intelligentie en verwerkingssnelheid.

Gilles de la Tourette
IJzerdeficiëntie verergert ook de ernst van tics bij kinderen met het syndroom van Gilles de la Tourette. In een groep van 57 kinderen onder de 18 jaar had 38% van de kinderen met een laag serum ferritinegehalte last van ernstige tics. Bij kinderen met normale ferritinewaarden was het percentage 25. Het eiwit ferritine is betrokken bij de binding van ijzer aan rode bloedcellen. Het ferritinegehalte in bloed is een goede maat voor de ijzervoorraad in het lichaam. IJzersuppletie verminderde de ernst van de tics bij kinderen met én zonder ijzertekort. Bij kinderen die geen extra ijzer kregen, werden de tics erger of bleven hetzelfde.
Er zijn aanwijzingen dat ook magnesium een gunstig effect kan hebben bij het syndroom van Gilles de la Tourette. In een Spaanse studie kregen 38 kinderen in de leeftijd van 7-14 jaar met Tourette dagelijks een combinatie van magnesium (6 mg/kg) en vitamine B6 (2 mg/kg) of een placebo. Na drie maanden was het aantal tics in de behandelgroep significant met 52% gedaald en de ernst van de tics was met 67% verminderd. De vraag is alleen welk aandeel in het resultaat mag worden toegeschreven aan magnesium en welk aan vitamine B6.

ADHD
Uit een recente meta-analyse (in totaal 1.560 kinderen met ADHD en 4.691 gezonde kinderen) blijkt dat er ook een verband bestaat tussen ijzerdeficiëntie en ADHD. Kinderen met ADHD hadden significant lagere serumwaarden ferritine dan gezonde kinderen. Bovendien waren de ADHD-klachten significant ernstiger bij kinderen met een ijzerdeficiëntie dan bij patiënten met een goede ijzervoorziening. Overigens werden geen verschillen in serumwaarden van ijzer en transferrine (transporteiwit voor ijzer) gevonden tussen de kinderen met en zonder ADHD.
Magnesium en zink lijken ook een belangrijke rol te spelen bij ADHD. In een Pools onderzoek met 116 kinderen met ADHD in de leeftijd van 9-12 jaar bleek 95% een magnesiumdeficiëntie te hebben. De deficiëntie werd het vaakst vastgesteld in haar (77,6%) en in mindere mate in rode bloedcellen (58,6%) en serum (33,6%). In een vervolgonderzoek gaven de wetenschappers 50 kinderen met ADHD en magnesiumdeficiëntie in de leeftijd van 7-12 jaar regelmatig een dosis magnesium van 200 mg/dag. Een controlegroep van 25 ADHD-kinderen met een magnesiumtekort kreeg alleen een standaardbehandeling. Na zes maanden hadden de kinderen in de interventiegroep hogere magnesiumwaarden in het haar dan voor het begin van het onderzoek en in vergelijking met de kinderen in de controlegroep. Bovendien was de hyperactiviteit significant minder.
In een Egyptische studie werden bij 58 kinderen in de leeftijd van 5-15 jaar met ADHD en/of ADD lagere waarden van magnesium, zink en ferritine (maar niet van koper) gevonden dan in een controlegroep van 25 gezonde kinderen.

Zink
Groei
Uit cijfers van de Voedselconsumptiepeiling 2010 blijkt dat een deel van de kinderen van 9-13 jaar niet aan de gemiddelde dagelijkse behoefte van zink komt: 15% van de jongens en 29% van de meisjes. In de leeftijdscategorie 14-18 jaar zijn deze percentages respectievelijk 18 en 28. Zink is belangrijk voor de groei en ontwikkeling van het lichaam. Het spoorelement speelt een voorname rol in vele biochemische en fysiologische processen, waaronder celgroei en -differentiatie, synthese van eiwitten, vetten en cholesterol en de werking van insuline en het immuunsysteem. Uit recent onderzoek blijkt dat zink van cruciaal belang is voor de neurale ontwikkeling bij het jonge kind. Zinkdeficiëntie in de vroege ontwikkelingsfase van kinderen houdt mogelijk verband met het ontstaan van autisme.
In een Thaise studie kregen 140 kinderen (gemiddelde leeftijd 8,9 jaar) zes maanden lang elke schooldag zink bisglycinaat (15 mg elementair zink) of een placebo. Voor de interventie verschilden de antropometrische parameters tussen beide groepen niet wezenlijk. Na zes maanden waren de kinderen in de zinkgroep significant meer gegroeid: hun lichaamslengte was toegenomen met 5,6 cm tegenover 4,7 cm in de placebogroep. Er werden geen verschillen gevonden voor andere antroprometrische parameters.
Omdat onderzoeken naar het effect van zinksuppletie op de groei van kinderen nogal wisselende uitkomsten hebben, heeft een groep wetenschappers van Tufts University in Boston een systematische review en meta-analyse uitgevoerd naar dit effect. In totaal werden 78 onderzoeken met 34.352 kinderen jonger dan 5 jaar geïncludeerd. Zinksuppletie vanaf de geboorte had een gunstig effect op lengte, gewicht en de gewicht naar leeftijd score. Suppletie vanaf 2 jaar en ouder had een sterker effect.

ADHD
Zoals al eerder vermeld hebben kinderen met ADHD regelmatig lage zinkwaarden of zinkdeficiëntie. In meerdere onderzoeken wordt geopperd dat een zinktekort wellicht een rol zou kunnen spelen bij het ontstaan van ADHD. Iraanse wetenschappers hebben onderzocht in hoeverre zinksuppletie als adjuvans naast methylfenidaat zinvol kan zijn. 44 kinderen (18 meisjes en 26 jongens) met ADHD in de leeftijd van 5-11 jaar kregen dagelijks naast methylfenidaat (1 mg/kg lichaamsgewicht) 55 mg zinksulfaat (ca. 15 mg elementair zink) of een placebo. Na zes weken waren de scorelijsten voor ouders en leraren van kinderen die zink hadden gekregen significant beter dan die van de kinderen die alleen methylfenidaat hadden gekregen.
Aan een grootser opgezet Turks onderzoek namen 400 kinderen (72 meisjes en 328 jongens; gemiddelde leeftijd 9,6 jaar) met ADHD deel. Ze werden willekeurig verdeeld over twee groepen. De ene groep kreeg 150 mg zinksulfaat (ca. 33 mg elementair zink) per dag, de andere een placebo. De resultaten werden bepaald aan de hand van meerdere ADHD-scorelijsten voor ouders en leraren. Na twaalf weken interventie bleek zink effectiever dan placebo in het verminderen van hyperactiviteit, impulsief gedrag en sociale problemen, maar dit gold niet voor concentratieproblemen. De beste resultaten werden bereikt bij wat oudere kinderen met een hogere BMI en lagere waarden van zink en vrije vetzuren.

Epilepsie
Uit een Egyptische studie blijkt dat zinksuppletie ook gunstig kan zijn voor kinderen met hardnekkige epilepsie. 45 kinderen met idiopathische epilepsie in de leeftijd van 3-12 jaar kregen dagelijks ofwel een zinksupplement (1 mg/kg lichaamsgewicht) ofwel een placebo. Na zes maanden was het aantal epilepsieaanvallen met meer dan de helft verminderd bij 31% van de kinderen in de zinkgroep (18% in de placebogroep). Bij twee kinderen waren de aanvallen zelfs geheel verdwenen (geen in de placebogroep).

Jodium
Volgens cijfers van de Wereld Gezondheidsorganisatie WHO was er in 2007 bij 266 miljoen schoolkinderen in de leeftijd van 6-12 jaar sprake van onvoldoende jodiuminname. Onderzoekers van de Boston University School of Medicine constateerden in 2013 dat er weliswaar vooruitgang was geboekt, maar dat jodiumdeficiëntie zowel in de geïndustrialiseerde wereld als de ontwikkelingslanden nog steeds een gezondheidsprobleem was. Zo wordt jodiumdeficiëntie gezien als meest voorkomende oorzaak van vermijdbare hersenbeschadiging wereldwijd. Een jodiumtekort kan in elke levensfase schadelijk voor de gezondheid zijn, maar is vooral desastreus voor het zich ontwikkelende brein. Daarnaast kan een jodiumtekort bij kinderen tot groeiachterstand leiden. In 2015 bleek een derde van de 72,1 miljoen Europese schoolkinderen een ontoereikende jodiuminname te hebben.
Zowel bij kinderen met ernstige deficiëntie als bij kinderen met een matig tekort blijkt het verbeteren van de jodiumstatus ook bepaalde hersenfuncties en cognitieve vermogens te verbeteren: perceptueel redeneren, informatieverwerking, fijne motoriek en visuele probleemoplossing.

(WD)

– Probiotica

< Terug

Bronnen

  • Name JJ, Vasconcelos AR, Maluf CVR: Iron Bisglycinate Chelate and Polymaltose Iron for the Treatment of Iron Deficiency Anemia: a Pilot Randomized Trial; Current Pediatric Reviews, oktober 2018. doi: 10.2174/1573396314666181002170040 [Epub ahead of print].
  • Hect JL et al.: Developmental variation in regional brain iron and its relation to cognitive functions in childhood; Developmental Cognitive Neuroscience 34:18-26, 2018.
  • Cerami C: Iron Nutriture of the Fetus, Neonate, Infant, and Child; Annals of Nutrition and Metabolism 71(Suppl 3):8-14, 2017.
  •  Low M et al.: Effects of daily iron supplementation in primary-school-aged children: systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials; Canadian Medical Association Journal 185(17):E791-E802, 2013.
  • García-López R et al.: An open study evaluating the efficacy and security of magnesium and vitamin B(6) as a treatment of Tourette syndrome in children; Medicina Clínica 131(18):689-691, 2008.
  • Ghosh D, Burkman E: Relationship of serum ferritin level and tic severity in children with Tourette syndrome; Childs Nervous System 33(8):1373-1378, 2017.
  • Tseng PT et al.: Peripheral iron levels in children with attention-deficit hyperactivity disorder: a systematic review and meta-analysis; Scientific Report 8(1):788, 2018.
  • Kozielec T, Starobrat-Hermelin B: Assessment of magnesium levels in children with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD); Magnesium Research 10(2):143-148, 1997.
  • Starobrat-Hermelin B, Kozielec T: The effects of magnesium physiological supplementation on hyperactivity in children with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD). Positive response to magnesium oral loading test; Magnesium Research 10(2):149-156, 1997.
  • Mahmoud MM et al.: Zinc, ferritin, magnesium and copper in a group of Egyptian children with attention deficit hyperactivity disorder; Italian Journal of Pediatrics 37:60, 2011.
  • Ha HTT et al.: Shank and Zinc Mediate an AMPA Receptor Subunit Switch in Developing Neurons; Frontiers in Molecular Neuroscience, 9 nov. 2018 [Epub ahead of print].
  • Rerksuppaphol S, Rerksuppaphol L: Zinc supplementation enhances linear growth in school-aged children: A randomized controlled trial; Pediatric Reports 9(4):7294, 2018.
  • Liu E et al.: Effect of Zinc Supplementation on Growth Outcomes in Children under 5 Years of Age; Nutrients 10(3) pii: E377, 2018.
  • Saad K et al.: A randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trial of the efficacy of treatment with zinc in children with intractable epilepsy; Functional Neurology 30(3):181-185, 2015.
  • Dodig-Curković K et al.: The role of zinc in the treatment of hyperactivity disorder in children; Acta Med Croatica 63(4):307-313, 2009.
  • Akhondzadeh S, Mohammadi MR, Khademi M: Zinc sulfate as an adjunct to methylphenidate for the treatment of attention deficit hyperactivity disorder in children: a double blind and randomized trial [ISRCTN64132371]; BMC Psychiatry 4:9, 2004.
  • Bilici M et al.: Double-blind, placebo-controlled study of zinc sulfate in the treatment of attention deficit hyperactivity disorder; Progess in Neuro-psychopharmacology & Biological Psychiatry 28(1):181-190, 2004.
  • Iodine Monograph; Alternative Medicine Review 15(3):273-278, 2010.
  • Maan ES: Nutriëntenwijzer: Jodium; Tijdschrift voor Orthomoleculaire Geneeskunde 27(1):22-25, 2012.
  • Pearce EN, Andersson M, Zimmermann MB: Global iodine nutrition: Where do we stand in 2013?; Thyroid 23(5):523-528, 2013.
  • Are pregnant women in Europe at risk of iodine deficiency?; IDD Newsletter, November 2015.
  • Zimmermann MB et al.: Iodine supplementation improves cognition in iodine-deficient schoolchildren in Albania: a randomized, controlled, double-blind study; American Journal of Clinical Nutrition 83(1):108-114, 2006.
  • Gordon RC et al.: Iodine supplementation improves cognition in mildly iodine-deficient children; American Journal of Clinical Nutrition 90(5):1264-1271,2009.